Μακεδονία (ρωμαϊκή επαρχία)

Η ρωμαϊκή επαρχία με το όνομα Μακεδονία (Λατινικά: Provincia Macedoniae) ιδρύθηκε επίσημα το 146 π.Χ., μετά τη νίκη του Ρωμαίου στρατηγού Κουίντου Καικίλιου Μέτελλου επί του Ανδρίσκου, τελευταίου αυτοαποκαλούμενου Βασιλιά του αρχαίου βασιλείου της Μακεδονίας το 148 π.Χ. και τη διάλυση των τεσσάρων υποτελών δημοκρατιών (η «τετραρχίας») που ιδρύθηκε από τη Ρώμη στην περιοχή. Η επαρχία ενσωμάτωσε την αρχαία Μακεδονία, με την προσθήκη της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και τμημάτων της Ιλλυρίας, της Παιονίας και της Θράκης. Αυτό δημιούργησε μια πολύ μεγαλύτερη διοικητική περιοχή, στην οποία εξακολουθούσε να αποδίδεται το όνομα της «Μακεδονίας». Οι Δαρδανοί, στα βόρεια των Παιώνων, δεν συμπεριλήφθηκαν, επειδή υποστήριξαν τους Ρωμαίους στην κατάκτηση της Μακεδονίας.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την εποχή του Καίσαρα Αυγούστου (31 π.Χ - 6 μ.Χ.)

Πίνακας περιεχομένων

·         1Περιγραφή

o    1.1 Οργάνωση

o    1.2 Παλαιᾶ Ἤπειρος

o    1.3 Νέα Ηπειρος

o    1.4 Μακεδονία Πρίμα

o    1.5 Μακεδονία Σεκούντα ή Σαλουτάρις

o    1.6 Οικονομία

·         2 Προσωπικότητες

o    2.1 Άγιοι και κληρικοί

o    2.2 Συγγραφείς

o    2.3 Ιατροί

·         3 Βιβλιογραφία

Επαρχία Μακεδονίας Ρωμαϊκή επαρχία Provincia Macedoniae
Η επαρχία της Μακεδονίας στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία το 117 μ.Χ.
Πρωτεύουσα	Θεσσαλονίκη Στην Ύστερη Αρχαιότητα: Θεσσαλονίκη (Πρώτη Μακεδονία) και Στόβοι (Δεύτερη Μακεδονία)
Ιστορική εποχή: Ίδρυση μετά τον Τέταρτο Μακεδονικό Πόλεμο: Βαλκανική εσωτερική επιδρομή από τους Σλάβους: Σήμερα μέρος της:	Αρχαιότητα 146 π.Χ. 7ος αιώνας  Ελλάδα  Αλβανία  Βουλγαρία  Βόρεια Μακεδονία

Οργάνωση

Μετά τις μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. η Παλαιᾶ Ἤπειρος (Epirus Vetus) αποκόπηκε και τον 4ο αιώνα η ίδια η επαρχία της Μακεδονίας χωρίστηκε στη Μακεδονία Πρίμα στο νότο και στη Μακεδονία Σεκούντα ή Σαλουτάρις στο βορρά. 

Όλες αυτές οι επαρχίες υπήχθησαν στη Διοίκηση της Μακεδονίας, μία από τις τρεις διοικήσεις που απάρτιζαν την πραιτωριανή υπσρχία του Ιλλυρικού.  

Όταν η Υπαρχία χωρίστηκε μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Αυτοκρατορίας το 379, οι Μακεδονικές επαρχίες συμπεριλήφθηκαν στο Ανατολικό Ιλλυρικό.

Με τη μόνιμη διαίρεση της αυτοκρατορίας το 395 η Μακεδονία περιήλθε στην Ανατολή, που έμελλε να εξελιχθεί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Παλαιᾶ Ἤπειρος

Οι Ρωμαϊκές επαρχίες Παλαιᾶ Ἤπειρος και Νέα Ηπειρος σε σχέση με τα σημερινά σύνορα.

Η Ηπειρος, αργότερα Παλαιᾶ Ἤπειρος (Epirus Vetus), ήταν επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που αντιστοιχούσε στην περιοχή της Ηπείρου. Μεταξύ 146 π.Χ. και 27 π.Χ. ανήκε στην επαρχία της Μακεδονίας και στη συνέχεια στην Αχαΐα, πριν γίνει ξεχωριστή επαρχία επί του Αυτοκράτορα Τραϊανού.

Νέα Ηπειρος

Η Νέα Ἤπειρος (Epirus Nova) ή Ελληνική Ιλλυρία (Illyria Graeca)^[1][2][3] ή κυρίως Ιλλυρία(Illyris proper) ήταν επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ιδρύθηκε από τον Διοκλητιανό κατά την αναδιάρθρωση των μεθοριακών επαρχιών. Μέχρι τότε η επαρχία ανήκε στην επαρχία της Μακεδονίας.^[4][5] Το Δυρράχιο (ή Επίδαμνος) καθιερώθηκε ως πρωτεύουσα της Νέας Ηπείρου.^[6] Η περιοχή της Νέας Ηπείρου αντιστοιχούσε^[7] σε ένα τμήμα της Ιλλυρίας που ήταν τότε «εν μέρει Ελληνικό και εν μέρει εξελληνισμένο».^[8]

Μακεδονία Πρίμα

Ρωμαϊκές επαρχίες το 400

Η Μακεδονία Πρίμα ("Πρώτη Μακεδονία") ήταν επαρχία που περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του βασιλείου της Μακεδονίας, που συμπίπτει με το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Ελληνικής Μακεδονίας και είχε πρωτεύουσά της τη Θεσσαλονίκη.

Μακεδονία Σεκούντα ή Σαλουτάρις

Η Μακεδονία Σαλουτάρις («Σωτήρια Μακεδονία»), επίσης γνωστή ως Μακεδονία Σεκούντα(«Δεύτερη Μακεδονία») ήταν επαρχία που περιλάμβανε εν μέρει τη Δαρδανία και το σύνολο της Παιονίας, που είναι το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Η πόλη Στόβοι, που βρίσκεται στη συμβολή των ποταμών Εριγώνα και Αξιού και ήταν η πρώην πρωτεύουσα της Παιονίας, έγινε αργότερα πρωτεύουσα της Μακεδονίας Σαλουτάρις.

Οικονομία

Τετράδραχμο από τη Ρωμαϊκή Μακεδονία. Κόπηκε μεταξύ 148 and 80 π.Χ. Η μπροστινή όψη δείχνει το Διόνυσο και η πίσω τον Ηρακλή.

Η βασιλεία του Αυγούστου εγκαινίασε μια μακρά περίοδο ειρήνης, ευημερίας και πλούτου για τη Μακεδονία, αν και η σημασία της για την οικονομική κατάσταση του Ρωμαϊκού κόσμου μειώνεται συγκρινόμενη με τη γειτονική της Μικρά Ασία.

Η οικονομία τονώθηκε σε μεγάλο βαθμό από την κατασκευή της Εγνατίας Οδού, την εγκατάσταση Ρωμαίων εμπόρων στις πόλεις, και την ίδρυση Ρωμαϊκών αποικιών. Η Αυτοκρατορική κυβέρνηση έφερε, μαζί με τους δρόμους και το διοικητικό της σύστημα, την οικονομική άνθηση, που ωφέλησε τόσο τη ρωμαϊκή άρχουσα τάξη όσο και τα λαϊκά στρώματα. Με τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και πλούσια βοσκοτόπια, οι μεγάλες ηγετικές οικογένειες συσσώρευσαν τεράστιες περιουσίες, που βασίζονταν στην εργασία δούλων.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επί Αδριανού (βασίλεψε 117-38), που δείχνει τη συγκλητική επαρχία της Μακεδονίας' στη νοτιοανατολική Ευρώπη

Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των παραγωγικών τάξεων επέφερε αύξηση του αριθμού των τεχνιτών και βιοτεχνών στην περιοχή. Πετράδες, ανθρακωρύχοι, σιδεράδες, κ.α. απασχολούντο σε κάθε είδους εμπορική δραστηριότητα και τέχνη. Ελληνες επίσης απασχολούντο ευρέως ως καθηγητές, δάσκαλοι και γιατροί σε όλο το Ρωμαϊκό κόσμο.

Η οικονομία εξαγωγών βασιζόταν ουσιαστικά στη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ εξάγονταν επίσης σίδηρος, χαλκός και χρυσός, μαζί με προϊόντα, όπως ξυλεία, ρητίνη, πίσσα, κάνναβη, λινάρι και ψάρις. Μια άλλη πηγή πλούτου ήταν τα λιμάνια της επαρχίας, όπως το Δίον, η Πέλλα, η Θεσσαλονίκη και η Κασσάνδρεια.

Προσωπικότητες

Άγιοι και κληρικοί

 

·              Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη (μαρτύρησαν το 304)

·              Aγαθόπους, διάκονος και Θεόδουλος, οι Θεσσαλονικείς μάρτυρες

·              Αρίσταρχος ο Θεσσαλονικεύς, 1ος αιώνας

·              Δημόφιλος Κωνσταντινουπόλεως (πέθανε το 386), Επίσκοπος, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη

·              Επαφρόδιτος, πρώτος επίσκοπος Φιλίππων

·              Γάιος, πρώτος επίσκοπος Θεσσαλονίκης

·              Λυδιά Θυατείρων, 1ος αιώνας

·              Ματρώνα η εκ Θεσσαλονίκης

·              Oνήσιμος, πρώτος επίσκοπος Βέροιας

·              Άγιος Δημήτριος, πολιούχος άγιος της Θεσσαλονίκης, μαρτύρησε το 306

Συγγραφείς

 

·              Κρατερός της Αμφίπολης (π. 100-30 π.Χ.) ραψωδός νικητής στα Αμφιαράεια^[9]

·              Φαίδρος εκ Πιερίας (π. 15 π.Χ – π. 50 μ.Χ.), μυθογράφος

·              Αντίπατρος ο Θεσσαλονικεύς (τέλος 1ου αιώνα π.Χ.), ποιητής επιγραμμάτων και κυβερνήτης της πόλης

·              Φίλιππος ο Θεσσαλονικεύς (τέλος 1ου αιώνα π.Χ.), ποιητής επιγραμμάτων και συντάκτης της Ελληνικής Ανθολογίας

·              Aρχίας, επιγραμματοπποιός

·              Aντιφάνης (τέλος 1ου αιώνα μ.Χ.), επιγραμματοπποιός

·              Παρμενίων (τέλος 1ου αιώνα μ.Χ.), επιγραμματοπποιός

·              Κρίτων Πιεριώτης, ιστορικός

·              Πολύαινος, (2ος αιώνας μ.Χ.), συγγραφέας των Στρατηγημάτων

·              Στοβαίος (5ος αιώνας), ανθολόγος Ελλήνων συγγραφέων

·              Μακηδόνιος ο Θεσσαλονικεύς (6ος αιώνας), επιγραμματοπποιός της Ελληνικής Ανθολογίας

 

Ιατροί

 

·              Αθρυίλατος o Θάσιος

·              Αλέξανδρος εκ Πέλλας

·              Δαμιανός ο Θεσσαλονικεύς

·              Aνθέμιος ο Εδεσσεύς

·              Παύλος εκ Φιλίππων

·              Ιούλιος Νικήτας εκ Λυκής Πέλλας

·              Aυρήλιος Ισίδωρος ο Θεσσαλονικεύς

·              Σέξτος Ιούλιος Χαρίτων εξ Αμφίπολης

·              Σερβία εκ Θεσσαλονίκης

·              Πουμπίσιος Λάιος και Πουμπίσιος Ερμίας εκ Βεροίας

·              Aίλιος Νικόλαος

·              Aπτος εκ Δίου

Βιβλιογραφία

·          Φανούλα Παπάζογλου, Πολιτικές και διοικητικές εξελίξεις, στο Μακεδονία 4000 χρόνια ιστορίας

·          και πολιτισμού, Ιστορικοί Ελληνικοί Χώροι της Εκδοτικής Αθηνών, Αθήνα, 1982, σελ. 192-199

·          Φανούλα Παπάζογλου, Οικονομία και κοινωνία, όπ.π.,σελ. 199-202

·          Φανούλα Παπάζογλου, Πνευματικός Βίος, όπ.π. σελ. 203-207

·          Δημήτρης Παντερμαλής, Μνημεία και τέχνη κατά την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας, όπ.π. σελ. 208-221

·          [1] Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της ρωμαϊκής επαρχίας Μακεδονίας (Το τμήμα της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας), Θεσσαλονίκη 1989 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών). ISBN 960-7265-01-7

·          [2] Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 1976 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών). ISBN 960-7265-16-5</ref>

Παραπομπές

 

1.   Άλμα πάνω↑ The Loeb Editor's Notes, 28 Nova Epirus or Illyris Graeca

2.   Άλμα πάνω↑ A new classical dictionary of Greek and Roman biography, mythology, and geography: partly based upon the Dictionary of Greek and Roman biography and mythology by Sir William Smith,1851, page 392

3.   Άλμα πάνω↑ Catholic Encyclopedia - Durazzo

4.   Άλμα πάνω↑ Handbook of Ancient Geography and History by Ptz Wilhelm, (ISBN 1-113-19974-1), The (734) southern portion, or Illyria Graeca, belonged to the province of Macedonia.

5.   Άλμα πάνω↑ Atlas of Classical History by R. Talbert, 1989, page 175: "... divided the diocese of Moesia into two, styled Thracia and Macedonia, the latter consisting of the provinces from Epirus Nova and Macedonia southward. But there is evidence that Constantine considered ..."

6.   Άλμα πάνω↑ Hendry, p. 299. The geography is entirely correct for Servius' time, since Diocletian's rearrangement of provincial boundaries included the creation of the province of Epirus Nova out of southern Illyricum with Dyrrachium (=Epidamnus) as its capital.

7.   Άλμα πάνω↑ Wilkes, J. J. The Illyrians, 1992,(ISBN 0-631-19807-5), Page 210

8.   Άλμα πάνω↑ Athanassakis, A.N. (1977), «N.G.L. Hammond, Migrations and Invasions in Greece and Adjacent Areas (review)», American Journal of Philology 99: 263–6

9.   Άλμα πάνω↑ Amphiareion — c. 80-50 BC Epigraphical Database

Πηγή: Βικιπαίδεια