Προειδοποίηση Αμερικανού δημοσιογράφου - Λέμε ψέματα για την Ουκρανία σε επική κλίμακα…

 

 

Υπάρχει τόση παραπληροφόρηση σχετικά με την Ουκρανία που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι παρόμοιο, λέμε ψέματα σε επική κλίμακα, προειδοποίησε η διάσημη Αμερικανίδα δημοσιογράφος  Laura Logan, η οποία κάνει ρεπορτάζ για τους πολέμους εδώ και 35 χρόνια, στο τηλεοπτικό κανάλι "Real American Voice”.

 

Μία "διαφορετική" οπτική για τη Ρωσο-Ουκρανική κρίση έδωσε η διάσημη πολεμική ανταποκρίτρια του CBS Λάρα Λόγκαν κατά την διάρκεια συνέντευξής της στην εκπομπή America’s Voice.

 

Ενώ οι δημοσιογράφοι της εκπομπής περίμεναν να ακούσουν άλλη μια μαρτυρία δαιμονοποίησης της Ρωσίας και του Πούτιν, η Λάρα Λόγκαν τους είπε ακριβώς το αντίθετο, μιλώντας για μια «επική απάτη» σε όσα λένε τα αμερικανικά και Δυτικά ΜΜΕ για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Έτσι σε μια ερώτηση για τον Πούτιν ότι δήθεν ξεμένει από σφαίρες, ότι δεν πάει καλά στην Ουκρανία, ότι είναι υπεύθυνος για 2 εκατομμύρια πρόσφυγες κλπ, η Λόγκαν  αιφνιδίασε τους συντελεστές της εκπομπής οι οποίοι άλλα περίμεναν να ακούσουν.

 

«Μας είπαν ψέματα σε επική κλίμακα για την Ουκρανία» ισχυρίζεται η έμπειρη δημοσιογράφος κάνοντας λόγο για μια «απάτη επικών διαστάσεων» .

 

Η Λόγκαν πολεμική ανταποκρίτρια και ρεπόρτερ του CBS News απο το 2002 έως το 2018, που έγινε περισσότερο γνωστή από την περιπέτειά της στην πλατεία Ταχριρ του Καίρου το 2011

όταν με κίνδυνο ζωής, περικυκλωμένη από 500 μουσουλμάνους μετέδιδε τα γεγονότα της «Αραβικής Άνοιξης» στην Αίγυπτο, μίλησε για τα πάντα, από τα τεκταινόμενα στα πεδία των μαχών και τα ναζιστικά τάγματα εφόδου μέχρι τις οικονομικές δοσοληψίες Αμερικανών πολιτικών

με το Κίεβο, και τον ίδιο τον Ζελένσκι.

 

«Καλύπτω πολέμους για 35 χρόνια… Δεν πιστεύω καθόλου αυτά που λέγονται… Είμαστε μέσα σε ένα αφήγημα όπου ο Πούτιν είναι η πηγή όλου του κακού και πρέπει να αγαπάμε την Ουκρανία

και δεν υπάρχει τίποτα ανάμεσα σε αυτά τα δύο (...) Κάτι που θυμίζει το αντίστοιχο ότι ή είσαι με τους λευκούς ρατσιστές ή με το Δημοκρατικό κόμμα και ότι λέει»

 

Η δημοσιογράφος αποδομεί επίσης τις πληροφορίες των Δυτικών ότι οι Ρώσοι χάνουν στα πεδία των μαχών και ότι η ειδική στρατιωτική επιχείρηση όπως τη βάφτισε η Μόσχα

δεν εξελίσσεται όπως περίμενε το Κρεμλίνο.

Στόχος «να καταλάβουν τα εργαστήρια βιολογικών ερευνών, μερικά από τα οποία είχαν φτιάξει οι ίδιοι οπότε ξέρουν που είναι.

 

Μετά την πτώση της ΕΣΣΔ η Ουκρανία είπε ότι μετέτρεψε τα εργαστήρια σε "κέντρα υγείας",

αλλά στις ημέρες μας είναι δύσκολο τι να πιστέψει κανείς.

Μας είπαν ψέματα για τον COVID-19…  μας είπαν ψέματα για την ρωσική ανάμιξη στις εκλογές των ΗΠΑ…

Συμβαίνουν πολλά στην Ουκρανία που κανείς δεν μιλά για αυτά», είπε η Λόγκαν και στη συνέχεια άρχισε να εξηγεί λεπτομερώς τι συμβαίνει με τους ναζί, το Τάγμα Αζόφ, τα ναζιστικά σύμβολά τονίζοντας πως ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι είναι μια μαριονέτα.

 

«Το Τάγμα του Αζόφ σκοτώνει και δολοφονεί ρωσώφωνους όλα αυτά τα χρόνια. (14.000 από το 2014 σύμφωνα με τον ΟΑΣΕ).

 

Η δυτική Ουκρανία στήριξε τους ναζί τον Β΄ΠΠ.  Ήταν το κέντρο διοίκησής τους (το αρχηγείο του Χίτλερ Werwolf) CIA και Άλεν Ντάλες έδωσαν καταφύγιο στους Ουκρανούς ναζί.

Υπάρχει μια ολόκληρη ιστορία με τις ΗΠΑ και την χρηματοδότηση στους ναζί της Ουκρανίας.

Η CIA χρηματοδότησε την εξέγερση της πλατείας Μαιντάν το 2014.

 

Ανατρέξτε στις τηλεφωνικές συνομιλίες της Βικτόρια Νούλαντ όπου μαζί με τον Αμερικανό πρεσβευτή εκεί (Τζέφρι Πάιατ) αποφάσιζαν ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ουκρανίας.

 

Υπάρχει τέτοια ανεντιμότητα σχετικά με την ιστορία της Ουκρανίας…

Υπάρχει τέτοια ανεντιμότητα όταν πρόκειται για το τάγμα Aζόφ που χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Εννοώ, μπορείτε να βρείτε φωτογραφίες τους στο διαδίκτυο να κρατούν ψηλά τη σημαία του ΝΑΤΟ και τη σβάστικα. Και ταυτόχρονα, το δικό τους έμβλημα περιέχει τον μαύρο ήλιο του αποκρυφισμού, που ήταν έμβλημα των ναζιστικών SS» Και συνεχίζει:

 

«Η υπόθεση φτάνει μέχρι τον Χάντερ Μπάιντεν, τη Νάνσι Πελόζι, τον Τζον Κέρι και Μιτ Ρόμνει όπου αυτοί και τα παιδιά τους έχουν εισπράξει εκατομμύρια δολάρια από τις ουκρανικές εταιρείες φυσικού αερίου. (…)»

 

Η Λόγκαν τονίζει ότι δεν υπερασπίζεται τον Πούτιν... «Δουλειά μου σαν δημοσιογράφος είναι να αναζητήσω την αλήθεια. Και αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι ότι μας λένε ψέματα για την Ουκρανία σε επική κλίμακα.

 

Όταν μας λένε ότι οι μοναδικές σας επιλογές είναι: είτε να είστε με τον Ζελένσκι, ‘’ο οποίος είναι μια μαριονέτα που θα τον βρείτε στο you Tube με τακούνια να χορεύει’’, ή διαφορετικά είστε με την Ρωσία.

«Ο Ζελένσκι επιλέχθηκε όπως τόσοι άλλοι ηγέτες του δυτικού κόσμου, με μόνο προσόν και προαπαιτούμενο, να είναι χειραγωγήσιμος»…  Και παρακάτω: «Ο Πούτιν είχε προειδοποιήσει εδώ και 15 χρόνια ότι δεν πρόκειται να μείνει αδρανής όταν οι παγκοσμιοποιητές καταλαμβάνουν τον κόσμο».

«Η Ουκρανία είναι το κέντρο ξεπλύματος χρήματος για πολλούς ηγέτες εδώ στις ΗΠΑ.

Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν ξεπλυθεί μέσω της Ουκρανίας». Τα στόματα άρχισαν ν' ανοίγουν.

Αν η Λόγκαν δεν βρεθεί σύντομα σε κάποιο χαντάκι, θα ακουστούν πράγματα αδιανόητα

για τον μέσο λοβοτομημένο ακροατή.

 

 

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:

u

https://www.youtube.com/watch?v=mvfyBBnHAB

 

YOUTUBE.COM

American journalist's warning - We are lying about Ukraine on an epic scale

There is so much misinformation about Ukraine that we have never seen anything like it, we are lying on an epic scale, warned the famous American journalist ...

 

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/eleftherios.goudevenos

YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=mvfyBBnHABE

ΕΚΤΑΚΤΟ… Χάθηκε ρωσικό υποβρύχιο με 4 πυραύλους κρουζ ανοικτά Λιβάνου-Ισραήλ. Το ‘πε και το έκανε ο Μπάιντεν; Aν ναι, αποδείχθηκε ποιός είναι ο ”killer”!! Ή τo ”έχασαν” οι Αμερικανοί;;;;

 

 

Χάθηκε ρωσικό υποβρύχιο με 4 πυραύλους κρουζ ανοικτά του Λιβάνου και προς τις ακτές του Ισραήλ. Το ρωσικό υποβρύχιο KILO μεταφέρει 4 πυραύλους κρουζ με βάρος κεφαλής έως 500 κιλά. Χάθηκε το στίγμα του στα ανοικτά των ακτών του νότιου Λιβάνου προς τις ακτές του Ισραήλ από την αμερικάνικη πλατφόρμα επιτήρησης, P-8A Poseidon. Οι αναζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη από πολεμικά πλοία ΗΠΑ και Ισραήλ. H πληροφορία αναφέρεται από το INTELSky που είναι παρατηρητήριο εναέριου χώρου κινήσεων πολεμικών αεροσκαφών κλπ Βουίζουν επίσης ισραηλινά και λιβανέζικα μέσα. Προφανώς μέχρι τώρα δεν υπάρχει κάποια επίσημη ρωσική επιβεβαίωση ή επίσημη ανακοίνωση άλλης πλευράς.

 

H εξέλιξη επέρχεται μετά το μπαράζ δηλώσεων μεταξύ Προέδρων ΗΠΑ Ρωσίας…. Το ‘πε και το έκανε ο Μπάιντεν; Αν ναι ,αποδείχθηκε ποιός είναι ο ”killer”!! Σήμερα απάντησε ο Πούτιν στον υβριστικό χαρακτηρισμό του Αμερικανού κι ουσιαστικά είπε ότι όποιος το λέει αυτός είναι ενώ όντως σαρκαστικά του ευχήθηκε ”καλή υγεία”…Είναι νέα υπόθεση Κουρσκ, ή πρόκειται για προσωρινή ενδεχομένως απώλεια με επικοινωνίες ;;;;; ή είναι επικοινωνιακός πόλεμος καθώς αύριο στις 19 Μαρτίου, η Ρωσία γιορτάζει την Ημέρα του Υποβρυχίου;  ή απλώς οι Ρώσοι καταφέρνουν και χάνονται από τ΄αμερικάνικα ραντάρ που έχουν κινήσει γη κι ουρανό να τους εντοπίσουν ;

 

Aν υπάρχει όντως θέμα τότε ουσιαστικά πρόκειται για τεστ της νέας αμερικάνικης διοίκησης έναντι Ρωσίας…..

 

Πριν μερικές μέρες είχε επίσης κυκλοφορήσει η πληροφορία ότι σε αυτήν την περιοχή περίπου είχε γίνει ναυμαχία ρωσοαμερικάνικη με υποβρύχια to 2019!!!

 

Και λιβανέζικο μέσο το έγκυρο tayyar περνάει την πληροφορία!!

 

 

Τι αναφέρει το λιβανέζικο μέσο almayadeen: Ο ισραηλινός ιστότοπος “rotter.net” ανέφερε στις 17/3/21, σύμφωνα με ξένη έκθεση, ότι το υποβρύχιο ROSTOV-NA-DONU, το οποίο πίεσε τους Βρετανούς πριν από ένα μήνα, και διέσχισε το Στενό του Γιβραλτάρ πριν από μια εβδομάδα, εξαφανίστηκε χθες, Τετάρτη, από την αμερικανική επιτήρηση στα ανοικτά των ακτών της κατεχόμενης Παλαιστίνης, προσθέτοντας, “Οι αναζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη. Με αμερικανικά και ισραηλινά πολεμικά πλοία.”

 

 

Το υποβρύχιο συνόδευσε το πλοίο “Professor Morrow” και πέρασε τον τελευταίο μήνα στα ανοικτά της Αγγλίας.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το υποβρύχιο KILO μεταφέρει 4 κρουζ πυραύλους με βάρος κεφαλής έως 500 κιλά και συμμετείχε στον βομβαρδισμό των δυνάμεων του ISIS το 2015.

 

Αργότερα, το Υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι δεν σχολιάζει δυτικές αναφορές σχετικά με την εξαφάνιση του υποβρυχίου “Ροστόφ” στη Μεσόγειο.

 

Με τη σειρά του, ο εμπειρογνώμονας στη θάλασσα Igor Kordin αποκάλυψε ότι το υποβρύχιο “Rostov” έχει υψηλές δυνατότητες μυστικότητας και ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να το αναζητήσει όσο μπορεί.

 

Πάντως σύμφωνα με το ίδιο μέσο για α΄φορά η πληροφορία διακινήθηκε από ισραηλινή πηγή χθες…..εν αναμονή…

 

Aν αποδειχθεί ότι έτσι είναι θα πάρει φωτιά όλη η Μέση Ανατολή!!!

 

Η Μόσχα ανακάλεσε τον πρέσβη της για δηλώσεις Μπάιντεν ενώ ο Λευκός Οίκος είπε ότι δεν είναι διατεθειμένος να ανακαλέσει το δικό του πρέσβη από Μόσχα!

 

Και το “Akher Al Akhbar μεταφέρει την είδηση για το υποβρύχιο

 

 

Tα αραβόφωνα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν πάρει φωτιά ενώ ακούγονται ήδη διάφορα σενάρια για το τι μπορεί να έχει συμβεί…..

 

Ή τo ”έχασαν” οι Αμερικανοί;;;;

 

Ρώσικο μέσο στις 13/3/21 αναφέρει ότι επί 24 ώρες αεροπλάνα ανθυποβρυχιακά αμερικάνικα P-8A Poseidon,που έχουν απογειωθεί από τη ΝΑΤΟικη βάση στη Sigonella,στην Ιταλία και πήγαν να παρακολουθήσουν περιοχή της Αν Μεσογείου ΝΑ της Κύπρου.Ρώσοι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή δραστηριότητά τους σχετίζεται με τον εντοπισμό υποβρυχίου στόλου της Μαύρης Θάλασσας που έφυγε από Ταρτούς της Συρίας για να παρακολουθήσει ηλεκτρονικά με τη σειρά του το αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ USS Dwight D. Eisenhower (CVN 69) κι τη συνοδεία του ή γενικότερα αυτή δράση των αεrοπλάνων να ελευθερώσουν τη θάλασσα από οποιοδήποτε υποβρύχιο. Η ρωσική πηγή καταλήγει ότι την αλήθεια δεν θα την μάθουμε ποτέ από τις 2 εμπλεκόμενες πλευρές .

 

Στις 14.3.21 ένα άλλο μέσο στρατιωτικό αγγλόφωνο αυτό ότι στρατιωτική αμερικάνικη επιχείρηση πραγματοποιήθηκε για τον εντοπισμό του ρωσικού υποβρυχίου ” ROSTOV-NA-DONU ” που δεν κατόρθωσαν να εντοπίσουν οι Αμερικανοί όταν έφυγε από το λιμάνι της Ταρτούς. Αυτό ανησύχησε την αμερικάνικη στρατιωτική ηγεσία καθώς το σήμα εξαφανίστηκε σε μια κρίσιμη στιγμή όπου ένα άλλο αμερικάνικο αεροπλανοφόρο έμπαινε στα νερά της Μεσογείου. Αργότερα έγινε γνωστό πως παρόμοια τέτοια επιχείρηση δεν έγινε μόνο από τον αμερικάνικο στρατό αλλά κι από τις ΝΑΤΟικές αεροπορικές δυνάμεις που προσπαθούσαν να εντοπίσουν το ρώσικο υποβρύχιο..

 

ΠΗΓΗ: dimpenews.com

Ο Ρόλος της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια στον 21ο Αιώνα (Μέρος Β’)

Μηνάς Στραβοπόδης: Μηνάς Στραβοπόδης απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών, μέλος της SAFIA και συντάκτης στην Off Line Post

·          

ASSOCIATED PRESS

Περιπτωσιολογικές μελέτες (Case Studies)

Αφού αναλύθηκε στο πρώτο μέρος της ανάλυσης το πλαίσιο, εντός του οποίου κινείται η Ρωσία στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και αναλύθηκαν τα μέσα/εργαλεία άσκησης της εξωτερικής της πολιτικής, στο σημείο αυτό θα εξεταστεί η αποτελεσματικότητα των μέσων/εργαλείων αυτών μέσα από εμπειρικά παραδείγματα, πριν εξαχθούν τα τελικά  συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, οι περιπτωσιολογικές μελέτες που επιλέχθηκαν από τον γράφοντα είναι τρεις: α) σχέσεις Ρωσίας-Σερβίας, β) σχέσεις Ρωσίας-Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και γ) σχέσεις Ρωσίας-Βόρειας Μακεδονίας.

Ο ρόλος της Ρωσίας στην Σερβία

 

Η Σερβία λογίζεται ως ο πλέον αξιόπιστος σύμμαχος της Ρωσίας στην περιοχή, το γεγονός αυτό καθρεφτίζεται και στην σχέση της Σερβίας με το ΝΑΤΟ. Σαφέστατα, οι σχέσεις μεταξύ Σερβίας και ΝΑΤΟ είναι πολύ ευαίσθητες μετά την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Το ΝΑΤΟ ήταν αυτό που εναντιώθηκε μαζί με τις υπόλοιπες γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες, έναντι των βλέψεων και θέσεων της σημερινής Σερβίας. Έτσι, λοιπόν, το βεβαρυμμένο παρελθόν των δύο πλευρών έχει οδηγήσει την Σερβία πιο κοντά στην Ρωσία. Από την άλλη πλευρά η Ρωσία αξιοποίησε αυτό το παράθυρο ευκαιρίας στην περιοχή και σύναψε βαθιές φιλικές-συνεργατικές σχέσεις με την Σερβία. Η Σερβία αποτελεί τον ρωσικό μοχλό ισχύος στα Δυτικά Βαλκάνια, είναι το κράτος, που επιτρέπει στην Ρωσία την μονιμοποίηση της παρουσίας της στην περιοχή.

Ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα, η Ρωσία απέσυρε τα ειρηνευτικά στρατεύματα από τις περιοχές της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου. Η αλλαγή της πολιτικής της Ρωσίας φαίνεται και από την στήριξη που παρέχει στις θέσεις της Σερβίας σχετικά με την περιοχή του Κοσσυφοπεδίου.[1]

Πέραν όμως της κοινής θέσης στο ανωτέρω ζήτημα, η Ρωσία έχει συνάψει μια πολυδιάστατη στρατηγική σχέση με την Σερβία. Μέρος της στρατηγικής αυτής αποτελεί και η διπλωματία μέσω τραπεζών. Συγκεκριμένα το είδος αυτής της διπλωματίας παρέχει χρηματοδότηση ειδικού τύπου στον σερβικό πρωτογενή τομέα, ενώ παράλληλα προωθούνται οι εξαγωγές στην Ρωσία.

Μία ακόμη ενέργεια που αποδεικνύει την στήριξη της Ρωσίας στην Σερβία και στον οικονομικό τομέα, πέρα από την ανωτέρω ενέργεια, σημειώνεται το 2012-13, όταν  η Ρωσία διέσωσε την σερβική οικονομία από την πτώχευση, ξεπληρώνοντας σερβικά χρέη της τάξεως του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Επιπρόσθετα, έχουν διενεργηθεί διαπραγματεύσεις για ρωσικές επενδύσεις σε 71 σερβικά έργα, που αγγίζουν τα 7 δις ευρώ. Τέλος, με ρωσική χρηματοδότηση η Σερβία προχωράει σε έργα εκσυγχρονισμού των υποδομών της, κυρίως του σιδηροδρομικού δικτύου. Η ρωσική αυτή χρηματοδότηση είναι της τάξεως των 800 εκατομμυρίων ευρώ.

Εκτός από την άμεση στήριξη και χρηματοδότηση που παρέχει το ίδιο το κράτος της Ρωσίας στην Σερβία, σημαντικό ρόλο σε αυτή την στρατηγική σχέση διαδραματίζει και η εταιρεία Gazprom, η οποία είχε αναλάβει την κατασκευή του αγωγού South stream, ο οποίος θα διαπερνούσε την Σερβία, ωστόσο το σχέδιο αυτό απέτυχε, όμως ενδέχεται να αντικατασταθεί από την επέκταση του Turkish Stream, ο οποίος επίσης ενδέχεται να διαπερνά την Σερβία και άρα η κατασκευή του αγωγού να μην αποτύχει πλήρως. Ταυτοχρόνως, η Gazprom έχει προχωρήσει στην αγορά των μετοχών του σερβικού ενεργειακού κολοσσού NIS, ενισχύοντας την επιρροή της Μόσχας στην περιοχή.

Η στρατηγική σχέση των δύο κρατών δεν είναι μόνο οικονομική. Το 2011 δημιουργείται στην επικράτεια της Σερβίας το «Περιφερειακό Ανθρωπιστικό Κέντρο». Βασικός ρόλος του κέντρου αυτού είναι η πρόληψη ενάντια στις φυσικές καταστροφές, όταν αυτές προκύψουν. Ωστόσο, η σημαντικότητα του κέντρου αυτού έγκειται στο γεγονός ότι τα κράτη της Δύσης κατηγόρησαν τόσο την Σερβία, όσο και την Ρωσία πως δεν πρόκειται για ανθρωπιστικό κέντρο, αλλά για ρωσική στρατιωτική βάση στην σερβική επικράτεια. Παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν έχει προς το παρόν αποδειχθεί.

Ένα άλλο σημαντικό γεγονός είναι ότι από το 2013 η Σερβία αποτελεί παρατηρητής (καθεστώς παρατηρητή)  στον Οργανισμό Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), που επί της ουσίας πρόκειται για το αντίπαλο δέος του ΝΑΤΟ. Το γεγονός αυτό έρχεται λίγο αργότερα να συμπληρώσει μια 15ετής συμφωνία για στρατιωτική συνεργασία των δύο κρατών. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής γίνεται και προσπάθεια από κοινού παραγωγής οπλικών συστημάτων. Παράλληλα, πραγματοποιούνται και κοινές στρατιωτικές ασκήσεις των δύο χωρών (π.χ. Slavic Brotherhood το 2016).

Αυτή η αναβάθμιση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Σερβίας προκαλεί φόβο και ανασφάλεια και άρα δίλημμα ασφαλείας στα γειτονικά κράτη, ιδίως δε στη Βοσνία. Το δίλημμα ασφαλείας οδηγεί κατά συνέπεια τα άλλα γειτονικά κράτη στη εμβάθυνση των σχέσεων τους με την Δύση και το ΝΑΤΟ.

Ο ρόλος της Ρωσίας στην Βοσνία/Ερζεγοβίνη (Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας)

 

Μπορεί η Ρωσία να έχει την καλύτερη στρατηγική σχέση με την Σερβία στην περιοχή, ωστόσο η παρουσία της δεν σταματά εκεί. Ένα κράτος στο οποίο έχει η Ρωσία έντονη παρουσία είναι η Βοσνία Ερζεγοβίνη[2] και πιο συγκεκριμένα στην μία από τις τρεις Δημοκρατίες που συγκροτούν την Βοσνία/Ερζεγοβίνη, την Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΣΔΒ).

Η Ρωσία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτή την ιδιόμορφη κατάσταση του κράτους της Βοσνίας, για να προκαλέσει ρήγμα, ακόμα και διάσπαση της Βοσνίας, ούτως ώστε να μπορεί να ασκήσει όσο το δυνατόν περισσότερη επιρροή. Η αποσταθεροποίηση της περιοχής είναι ένας παράγοντας που ευνοεί τις βλέψεις της Ρωσίας και όποτε αναδυθεί τέτοιου είδους ευκαιρία, η Ρωσία προσπαθεί να την αξιοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Έτσι, εντός της Βοσνίας, η Ρωσία υποστηρίζει τις θέσεις της ΣΔΒ για να εντείνει την διάσταση απόψεων μεταξύ των βοσνιακών Δημοκρατιών.

Όσον αφορά στην σχέση που έχουν τα δύο μέρη στον οικονομικό τομέα, η Ρωσία παραχώρησε δάνειο στην ΣΔΒ της τάξεως των 270 εκατομμυρίων για την κάλυψη ελλείμματος που είχε η ΣΔΒ, προκειμένου να μην χρειαστεί να ανανεωθεί η δανειακή σύμβαση που ήδη υπήρχε με το ΔΝΤ και άρα να περιοριστεί η δυτική επιρροή στην περιοχή. Επιπρόσθετα, είναι πολύ σημαντική η παρουσία της εταιρείας Zarubezhneft στον ενεργειακό τομέα. Οι πιο σημαντικές ενέργειες της εταιρείας αυτής είναι οι εξής: α) απόκτηση του διυλιστηρίου πετρελαίου και το εργοστάσιο παραγωγής ελαίου κινητήρα, τα οποία είναι στρατηγικής σημασίας καθώς είναι τα μοναδικά που διαθέτει η χώρα, β) εξαγορά του τοπικού λιανοπωλητή Nestro petrol, ο οποίος είναι επίσης μεγάλης σημαντικότητας για το κράτος καθώς αποτελεί το 35% των κρατικών πωλήσεων και γ) χορήγηση στην ΣΔΒ κοινοπραξία Zarubezhneft-NIS & Jadran – Naftagas (2011), πρόκειται για μια 28ετή παραχώρηση εκμετάλλευσης αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Τέλος, όσον αφορά τον στρατιωτικό τομέα, η Ρωσία παρέχει χρηματοδότηση και στρατιωτικούς εξοπλισμούς για την ενδυνάμωση των ενόπλων δυνάμεων. Με αυτόν τον τρόπο η Ρωσία είναι σε θέση να ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τον στρατό της ΣΔΒ.

Ο ρόλος της Ρωσίας στη Βόρεια Μακεδονία

 

Η πρόσφατα μετονομασθείσα Βόρεια Μακεδονία, είχε αποτελέσει μία από τις καλύτερες συμμάχους της Ρωσίας στην περιοχή. Στο σημείο αυτό επιβεβαιώνονται και οι καλές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και άκρας δεξιάς, καθώς όσον αφορά τη Βόρεια Μακεδονία οι σχέσεις τον δύο κρατών ήταν πολύ καλές, όσο στην πολιτική εξουσία της δεύτερης βρισκόταν ο Gruevski, ο οποίος υπαγόταν στον πολιτικό χώρο της άκρας δεξιάς  με έντονα εθνικιστικά στοιχεία. Θέλοντας η Ρωσία να αξιοποιήσει αυτό το παράθυρο ευκαιρίας, ανέπτυξε φιλικές-συνεργατικές σχέσεις με αυτό το κράτος με βασικό σκοπό τον περιορισμό του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. από την επικράτειά του. Έτσι, τα δύο κράτη σημείωσαν έντονη ανάπτυξη των διπλωματικών σχέσεων και στενές εμπορικές σχέσεις και επενδύσεις. Επιπλέον, εκμεταλλεύτηκε την προηγούμενη πολιτική εξουσία του κράτους για την προώθηση των ρωσικών θέσεων μέσα από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η ενδυνάμωση της ρωσικής επιρροής και παρουσίας ευνοείται από την αποσταθεροποίηση στην περιοχή αφήνοντας εσωτερικά ζητήματα των κρατών σε εκκρεμότητα. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται και το ονοματολογικό, η διαφωνία που υπήρχε μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας για το όνομα της δεύτερης, που αποτελούσε το βασικό εμπόδιο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στους δυτικό-ευρωπαϊκούς θεσμούς (ΝΑΤΟ, Ε.Ε.). Η διαφωνία αυτή υπήρχε από το 1992 έως και το 2018.

Η άνοδος στην πολιτική εξουσία της Βόρειας Μακεδονίας από μια κυβέρνηση διαφορετική από την προηγούμενη με σαφή δυτικό-ευρωπαϊκό προσανατολισμό, οδήγησε στην σταδιακή επιδείνωση των σχέσεων Ρωσίας-Βόρειας Μακεδονίας, καθώς η νέα αυτή κυβέρνηση δεν εξυπηρετούσε τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή. Αποκορύφωμα αυτής της επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών αποτέλεσε η ολοκλήρωση της συμφωνίας για το ονοματολογικό -συμφωνία των Πρεσπών- μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας στις 17/6/2018. Απόρροια της επίτευξης αυτής της συμφωνίας αποτέλεσε η ένταξη της δεύτερης στο ΝΑΤΟ αμέσως μετά την κύρωση της συμφωνίας από τα δύο εθνικά κοινοβούλια, ενώ ταυτόχρονα άνοιξε ο δρόμος για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε.

Η συμφωνία των Πρεσπών αποτέλεσε την βασική αιτία για την αποτυχία της στρατηγικής της Ρωσίας στην περιοχή, καθώς δεν μπόρεσε τελικά η Ρωσία, ούτε να ασκήσει έλεγχο αποτελεσματικό στην περιοχή, ούτε να περιορίσει την επιρροή της Δύσης και του ΝΑΤΟ στο κράτος αυτό. Έτσι, από τις ήδη λίγες περιοχές που η Ρωσία ήθελε να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή (Μαυροβούνιο, Σερβία, ΣΔΒ, Βόρεια Μακεδονία), το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία εντάχθηκαν άμεσα στο ΝΑΤΟ, καθιστώντας την στρατηγική της Ρωσίας αποτυχημένη.

 Συμπεράσματα

 

Στο σημείο αυτό είναι δυνατόν να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα για τον ρόλο της Ρωσίας στο υποσύστημα των Δυτικών Βαλκανίων και πιο συγκεκριμένα για το πόσο αποτελεσματική ήταν εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, αλλά και τα μέσα για την διαμόρφωση και υλοποίηση αυτής.

Παρατηρείται, λοιπόν, πως η ρωσική εξωτερική πολιτική έρχεται σε άμεση συνάρτηση με τις σχέσεις Ρωσίας-Δύσης. Με άλλα λόγια, εάν οι σχέσεις Ρωσίας-Δύσης βρίσκονται σε ύφεση, τότε η Ρωσία δεν ασκεί επιθετική-παρεμβατική πολιτική στα Δυτικά Βαλκάνια, αντίθετα εάν οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι τεταμένες, τότε η ρωσική πολιτική στο υποσύστημα των Δυτικών Βαλκανίων μεταβάλλεται και έρχεται σε αντίθεση με την δυτική πολιτική στην περιοχή. Η τελευταία μεταβολή της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στην περιφέρεια των Δυτικών Βαλκανίων σημειώθηκε μετά το ξέσπασμα της Ουκρανικής κρίσης το 2014, γεγονός που επιβεβαιώνει την ανωτέρω παρατήρηση, καθώς καθιστά την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας εξαρτημένη μεταβλητή των σχέσεων Ρωσίας-Δύσης.

Μέσα, λοιπόν, από αυτήν την μεταβολή της πολιτικής της Ρωσίας, η οποία δεν σημειώνεται μόνο στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά αντίθετα σημειώνεται και στην περιφέρειά της -ιδίως στην περίπτωση της Ουκρανίας-, αλλά και σε άλλες περιφέρειες, όπως η Μέση Ανατολή -χαρακτηριστικό παράδειγμα η πολιτική της στην περίπτωση της Συρίας- παρατηρείται πως η Ρωσία, ιδίως μετά το 2014, επιχειρεί να αναβιβάσει την θέση και τον ρόλο της, τόσο στο υποσύστημα των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και στην ευρύτερη περιφέρειά της. Βασική επιδίωξη της Ρωσίας είναι να ανακτήσει το κύρος μιας μεγάλης δύναμης και ταυτόχρονα να διαδραματίσει ρόλο αντάξιο μιας μεγάλης δύναμης. Ωστόσο, στο σημείο αυτό παρατηρείται πως η δράση της Ρωσίας είναι περιορισμένη σε όλες τις περιφέρειες στις οποίες επιχειρεί, καθώς η ισχύς της δεν της επιτρέπει να δρα με μεγαλύτερη άνεση. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση των Δυτικών Βαλκανίων.

Για τους ανωτέρω λόγους, η Ρωσία έχει εστιάσει την στρατηγική της στα πεδία εκείνα που διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της, ιδίως δε, έναντι της Δύσης. Απόρροια αυτού αποτελεί η έμφαση που δόθηκε στην χάραξη της ρωσικής στρατηγικής στο πεδίο της ενέργειας, καθώς εκεί πλέον η Ρωσία έχει πλεονέκτημα. Δεν επικεντρώνεται πλέον στον ανταγωνισμό και στην άσκηση επιρροής μέσω στρατιωτικών μέσων, ιδίως σε περιφέρειες που βρίσκονται μακριά από τα σύνορά της, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια, διότι στον στρατιωτικό τομέα το πλεονέκτημα το διαθέτει η Δύση. Η Ρωσία προσπαθεί, λοιπόν, με την ανάπτυξη μιας πολυδιάστατης στρατηγικής, η οποία δίνει έμφαση στην ενέργεια, αλλά και σε άλλες ήπιες μορφές ισχύος, να υπερκεράσει το μειονέκτημά της. Όπως έγινε φανερό στην ανωτέρω ανάλυση η Ρωσία δεν δεσμεύει στρατό στα Δυτικά Βαλκάνια, αντίθετα χρησιμοποιεί κάθε μέσο που διαθέτει -ακόμη και μη συμβατικά- για να προκαλέσει αστάθεια στην περιοχή, γεγονός που την ευνοεί για την άσκησει περαιτέρω επιρροής -χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση Μαυρόβουνίου με την χρήση ασύμμετρων μέσων από πλευράς Ρωσίας.

Παρόλα αυτά κρίνοντας εκ του αποτελέσματος πρέπει να τονιστεί πως η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια, εάν και ήταν σωστή η έμφαση στις ηπιότερες μορφές ισχύος, κρίνεται αναποτελεσματική. Τόσο η περίπτωση του Μαυροβουνίου, όσο και η περίπτωση της Βόρειας Μακεδονίας αποτελούν απόδειξη για την πλήρη αποτυχία της στρατηγικής της Ρωσίας, καθώς ο βασικότερος ρωσικός στόχος, που ήταν ο περιορισμός της επιρροής του ΝΑΤΟ και η ενίσχυση της ρωσικής επιρροής στα κράτη αυτά, δεν εκπληρώθηκε, καθώς και τα δύο κράτη έγιναν κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ το 2016 και το 2019 αντίστοιχα. Στην περίπτωση της ΣΔΒ, η Ρωσική στρατηγική είχε επιτυχία, ωστόσο με πολύ περιορισμένα θετικά αποτελέσματα για την ίδια. Το βασικότερο επίτευγμα της Ρωσίας, όσον αφορά στην πολιτική της σε σχέση με την ΣΔΒ, είναι η χρηματοδότηση της ΣΔΒ, ούτως ώστε να μην ανανεωθεί η δανειακή σύμβαση της Βοσνίας με το ΔΝΤ. Κατά συνέπεια, στο κομμάτι αυτό υπήρχε ένας μικρός περιορισμός της δυτικής επιρροής στον οικονομικό τομέα. Τέλος, όσον αφορά την ρωσική στρατηγική σε σχέση με την Σερβία αυτή κρίνεται ως η πιο επιτυχημένη, καθώς η Ρωσία έχει καταφέρει να ασκεί πολύ μεγάλη επιρροή στο κράτος αυτό, ενώ συνάμα έχει αποτρέψει την διείσδυση του ΝΑΤΟ, όχι όμως και της Ε.Ε. Εάν και η Σερβία θεωρείται ως η καλύτερη και πιο αξιόπιστη σύμμαχος στην περιοχή, ωστόσο δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι και η Σερβία, χρησιμοποιεί εν μέρει την σχέση αυτή -που σαφέστατα είναι υπαρκτή- με την Ρωσία, για να αποκομίσει, όσο δυνατόν περισσότερα οφέλη από τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις που διεξαγάγει με την Ε.Ε.

Βιβλιογραφία

[1] Barber, C 2015, ‘Russian Economic Foreign Policy in the Balkans’, Academia, πρόσβαση 21 Μαΐου 2019, < https://www.academia.edu/12126574/Russian_Economic_Foreign_Policy_in_the_Balkans >

[2] Bechev, P 2018, ‘Understanding Russia’s influence in the Western Balkans’, Hybrid CoE, πρόσβαση 9 Μαΐου 2019, < https://www.hybridcoe.fi/wp-content/uploads/2018/10/Strategic-Analysis-2018-9-Beshev-.pdf >

[3] Calvocoressi, P 2010, ‘Η Διεθνής Πολιτική μετά το 1945’, τόμος α’, 9η εκδ, Τουρίκη, Αθήνα

[4] Gilpin, R 2004, ‘Πόλεμος και Αλλαγή στη Διεθνή Πολιτική’, 3η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[5] Kissinger, H 1994, ‘Διπλωματία’ 1st edn, Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη, Αθήνα

[6] Kuczyński, G 2019, ‘Russia’s Hybrid Warfare in the Western Balkans’, Warsaw Institute, πρόσβαση 9 Μαΐου 2019, < https://warsawinstitute.org/russias-hybrid-warfare-western-balkans/ >

[7] Leon, A 2013, ‘The Putin Doctrine’. Foreign Affairs, πρόσβαση 8 Μάϊου 2019, <  http://www.foreignaffairs.com/articles/139049/leon-aron/the-putin-doctrine >

[8] Mearsheimer, J 2007 ‘Η Τραγωδία της Πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[9] O’ Brien, R, Williams, M ‘Παγκόσμια Πολιτική Οικονομία Εξέλιξη και Δυναμικές’, 3η εκδ, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα

[10] Stronski, P & Himes, A 2019, ‘Russia’s Game in the Balkans’, πρόσβαση 24 Μαΐου 2019, < https://carnegieendowment.org/2019/02/06/russia-s-game-in-balkans-pub-78235 >

[11] Waltz, K 2011, ‘Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[12] Watson, A 2010, ‘Η Εξέλιξη της Διεθνούς Κοινωνίας Μια συγκριτική ιστορική ανάλυση’, 4η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[13] Δημόπουλος, Δ 2018, ‘Η Ρωσική Εξωτερική Πολιτική στα 18 χρόνια παντοδυναμίας Πούτιν’, Huffington Post Greece, πρόσβαση 12 Μαΐου 2019, < https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-rosike-exoterike-politike-sta-18-chronia-pantodenamias-poetin_gr_5aad8405e4b0337adf844335?utm_hp_ref=gr-blogs >

[14] Διαλλά, Α 2009, ‘Η Ρωσία απέναντι στα Βαλκάνια Ιδεολογία και πολιτική στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα’ 1η εκδ, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα

[15] Καραγιάννης, Μ 2010, ‘Η Ρωσία σήμερα’, 1η εκδ , Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα

[16] Λιάκουρας, Π 2007, ‘Το κυπριακο - απο τη ζυριχη στη λουκερνη Σε αναζητηση ομοσπονδιακης επιλυσης’, 1η εκδ, Σιδέρης, Αθήνα

[17] Μπόση, Μ 2014, ‘Η διεθνής ασφάλεια στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο, οι αραβικές εξελίξεις και η περίπτωση της Συρίας’, 1η εκδ, Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα

[18] Μπόση, Μ 2018, ‘Οι όψεις της διεθνούς ασφάλειας’, 1η εκδ, Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα

[19] Τσιριγώτης, Δ 2008, ‘Νεοτερη και Συγχρονη Ελληνικη Ιστορια Διεθνεις Σχεσεις και Διπλωματια’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα 

[1] Η Σερβία δεν αναγνωρίζει το Κόσσοβο ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα, το θεωρεί μέρος της σερβικής επικράτειας. Την θέση αυτή στηρίζει η Ρωσία, σε αντίθεση με την πλειονότητα των κρατών της Δύσης που στηρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσόβου-η Ελλάδα εξαιρείται.

[2] Η Βοσνία/Ερζεγοβίνη αποτελείται από τρεις δημοκρατίες: α) την Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΣΔΒ), β) την Μουσουλμανική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΜΔΒ) και γ) την Κροατική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΚΔΒ). Η ΜΔΒ και η ΚΔΒ έχουν συγκροτήσει μια συμμαχία ενάντια στην ΣΔΒ για να προωθούνται εντός του κράτους οι δικές του θέσεις και όχι της ΣΔΒ. Ωστόσο, επειδή το πολιτικό σύστημα της Βοσνίας/Ερζεγοβίνης είναι συναινετική δημοκρατία, οι τρεις δημοκρατίες είναι ισότιμες και εναλλάσσονται στην εξουσία, έτσι και η ΣΔΒ διαθέτει κάποιο περιθώριο στην χάραξη και άσκηση πολιτικής, η οποία σε αντίθεση με τις άλλες δύο δημοκρατίες που είναι φιλοδυτική, της ΣΔΒ είναι φιλο-ρωσική. Με άλλα λόγια η Βοσνία/Ερζεγοβίνη αποτελεί μια μικρογραφία της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

ΠΗΓΗ: huffingtonpost.gr

Ο Ρόλος της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια στον 21ο Αιώνα (Α' Μέρος)

Μηνάς Στραβοπόδης: Μηνάς Στραβοπόδης απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών, μέλος της SAFIA και συντάκτης στην Off Line Post

DAVID W CERNY / REUTERS

Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια

Το διεθνές σύστημα ήδη από το 2001 βρίσκεται σε ένα καθεστώς υπό μετάβαση, καθώς σε αυτό επέρχεται σταδιακά συστημική αλλαγή, διότι από μονοπολικό, γίνεται πολυπολικό. Η ισχύς των ΗΠΑ αμφισβητήθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου, γεγονός που οδήγησε στο να πληγεί η διεθνής εικόνα που είχε διαμορφώσει. Ταυτοχρόνως, κράτη όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία σημειώνουν πολύ μεγάλους και ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης, γεγονός που δημιουργεί την άνοδο μικρότερων πόλων ισχύος σε διάφορες περιφέρειες του διεθνούς συστήματος. Το σύστημα σε ένα πρώτο επίπεδο παραμένει μονοπολικό (στρατιωτική ισχύς), ωστόσο σε ένα δεύτερο επίπεδο τείνει να χαρακτηρίζεται πολυπολικό (οικονομική ισχύς).

Βασικά χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήματος του 21ου αιώνα είναι η περιπλοκότητα και η πολυμορφία. Το γεγονός αυτό έχει διαφοροποιήσει την σύσταση των διεθνών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη και κατ’ επέκταση έχει παρουσιαστεί η ανάγκη αναδιαμόρφωσης της στρατηγικής των κρατών, ούτως ώστε να μπορέσουν: α) να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους, β) να εξισορροπήσουν τους άμεσους ανταγωνιστές τους και γ) να καταφέρουν να καταστούν περιφερειακοί ηγεμόνες. Με την σωστή οριοθέτηση-ιεράρχηση των πολιτικών στόχων και σωστή αξιοποίηση των μέσων που διαθέτει το εκάστοτε κράτος, μπορεί να διαμορφωθεί μια υψηλή στρατηγική, η οποία θα έχει υψηλό επίπεδο προσαρμοστικότητας και αποτελεσματικότητάς. Έτσι, λοιπόν, έχει παρουσιαστεί η ανάγκη -στο πλαίσιο αναδιαμόρφωσης των κρατικών στρατηγικών- να γίνεται χρήση ηπιότερων μέσων/εργαλείων, ούτως ώστε να μπορεί το εκάστοτε κράτος να διαθέτει μια επιτυχημένη στρατηγική. Με άλλα λόγια, να γίνεται χρήση μέσων πέρα από τα παραδοσιακά στρατιωτικά μέσα, τα οποία πλέον αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που διαθέτουν τα κράτη.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ρωσία, για να μπορέσει να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει, με βασικότερο όλων την ανάσχεση της επιρροής της Δύσης στα Δυτικά Βαλκάνια και παράλληλα την άσκηση ρωσικής επιρροής στην ίδια περιοχή, έχει αναπτύξει μια πολυδιάστατη στρατηγική, η οποία αξιοποιεί όλο το εύρος των δυνατοτήτων της. Συγκεκριμένα, τα μέσα/εργαλεία που χρησιμοποιεί η Ρωσία στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων είναι τα εξής: α) Διπλωματία (πολιτική επιρροή), β) Οικονομία και Εμπόριο, γ) Ενέργεια, δ) Ένοπλες Δυνάμεις και ε) Θρησκεία και Πολιτισμός.

Διπλωματική προσέγγιση

Η διπλωματία είναι το βασικότερο εργαλείο που διαθέτουν τα κράτη για να αναπτύξουν σχέσεις με τα υπόλοιπα κράτη με βασικό σκοπό την προώθηση και εκπλήρωση των εθνικών στόχων που έχει θέσει το εκάστοτε κράτος. Η διπλωματία αποτελεί εξαρτημένη μεταβλητή της ισχύος. Πάντα η διπλωματία, για να είναι επιτυχημένη, δηλαδή οι θέσεις του εκάστοτε κράτους να πείσουν την άλλη πλευρά και να γίνουν αποδεκτές, πρέπει το κράτος να διαθέτει ισχύ πολύ περισσότερη από την άλλη πλευρά, ούτως ώστε να καταφέρει να μεταβάλλει την συμπεριφορά της άλλης πλευράς, όπου εντός της νέας αυτής συμπεριφοράς θα κατοπτρίζεται η βούληση και οι θέσεις του πρώτου κράτους.

Η Ρωσία την δεκαετία του 1990, λόγω ελλείματος ισχύος δεν είχε εγείρει καμία αξίωση για την περιοχή. Η μεταβολή της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στο βαλκανικό υποσύστημα επήλθε κυρίως μετά την Ουκρανική κρίση το 2014. Το λανθάνον ρωσικό ενδιαφέρον για την εκεί περιφέρεια έγινε έντονα ενεργό από παθητικό, ιδίως δε στις χώρες με επίσημη θρησκεία την Ορθοδοξία και έντονο το σλαβικό στοιχείο. Έτσι, λοιπόν, μέσω της διπλωματίας η Ρωσία επιδίωξε τον περιορισμό της Δύσης στην περιοχή.

Πιο συγκεκριμένα, οι ενέργειες που ακολούθησε η Ρωσία ήταν τρεις: α) Προώθηση των Ρωσικών θέσεων για την περιφέρεια των Δυτικών Βαλκανίων μέσα από διάφορους διεθνείς θεσμούς συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). β) Ανάπτυξη στενών πολιτικών δεσμών στη βάση κοινών ιδεολογιών και πολιτισμικής συγγένειας σε χώρες όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και η Βοσνία (συγκεκριμένα η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας – ΣΔΒ). Τέλος, γ) ανάπτυξη των σχέσεων με πολιτικές δυνάμεις και ελίτ των κρατών αυτών, που έχουν έντονα φιλορωσικά αισθήματα. Συγκεκριμένα, οι τελευταίοι -επειδή συνήθως ελέγχουν όλα τα μέσα ενημέρωσης του εκάστοτε κράτους- προωθούν φιλορωσικές θέσεις μέσω του τύπου και της τηλεόρασης, με αποτέλεσμα η προπαγάνδα να έχει πολύ βασικό ρόλο ως μέρος της ανάπτυξης της διπλωματίας από μεριάς Ρωσίας σε αυτά τα κράτη.

Οικονομική-εμπορική προσέγγιση

Ιδίως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η οικονομία και το εμπόριο άρχισαν να έχουν πολύ πιο σημαντικό ρόλο στις διακρατικές σχέσεις. Βασική αιτία, ήταν η ραγδαία μετάδοση του φιλελεύθερου οικονομικού συστήματος (ελευθερία της αγοράς) σε ολόκληρο τον πλανήτη -πλέον και στα πρώην κομμουνιστικά κράτη. Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι την δεκαετία του 1990 ο ρόλος της οικονομίας και του εμπορίου αναβαθμίζεται και η σημαντικότητά τους γίνεται ακόμη πιο μεγάλη από ότι ήταν στο παρελθόν.

Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών αυξάνονται δραματικά. Αυτό γίνεται έκδηλο και στην περίπτωση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, όπου σημειώνεται τεράστια αύξηση των εμπορικών σχέσεων. Παράλληλα, σημειώνεται και μεγάλος αριθμός ρωσικών επενδύσεων στα Βαλκάνια. Το γεγονός αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς η Ρωσία με σωστή διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος εντοπίζει μια αναφυόμενη ευκαιρία και την αξιοποιεί για να επιτύχει τους τιθέμενους στόχους της στα Δυτικά Βαλκάνια. Καθώς η Ε.Ε. ταλανίζεται από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και οι ΗΠΑ έχουν στραμμένη την προσοχή τους στην Ασία (άνοδος Κίνας), τα Βαλκάνια αποτελούν ένα ανοιχτό πεδίο για επενδύσεις και οικονομική υποστήριξη. Η Ρωσία ως αναδυόμενη δύναμη, διαθέτει, τόσο τους πόρους, όσο και την πολιτική βούληση  να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην περιοχή στον οικονομικό-εμπορικό τομέα.

Αν και η Ρωσία επηρεάστηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, οι επιπτώσεις στην ρωσική οικονομία ήταν πολύ μικρότερες από αυτές που σημειώθηκαν σε κράτη της Δύσης. Η Ρωσία κατάφερε να ξεπεράσει πολύ γρήγορα τις επιπτώσεις της κρίσης. Πολύ σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών είχε η ενέργεια -πετρέλαιο και φυσικό αέριο.[1]

Πέρα όμως από τις εμπορικές σχέσεις και τις επενδύσεις, η Ρωσία έχει εξασφαλίσει την παρουσία της στα Δυτικά Βαλκάνια και μέσω του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η ρωσική κρατική τράπεζα Sberbank[2] διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην περιοχή και μάλιστα έχει άμεση πρόσβαση σε: Σερβία, Κροατία, Σλοβενία, Βοσνία. Η ρωσική παρουσία στα Δυτικά Βαλκάνια μέσω του χρηματοπιστωτικού τομέα έχει χαρακτηριστεί ως «η διπλωματία του ρουβλιού», η οποία αποτελεί μέρος της ευρύτερης οικονομικής στρατηγικής της Ρωσίας.

Ο παράγοντας της ενέργειας

Όπως το εμπόριο και η οικονομία έτσι και η ενέργεια με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο σημαντική στις διακρατικές σχέσεις. Η Ρωσία διαθέτει πολύ μεγάλα αποθέματα κοιτασμάτων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Το γεγονός αυτό την κατατάσσει στα μεγαλύτερα κράτη-παραγωγούς του κόσμου μαζί με τα κράτη της Μέσης Ανατολής.[3] Αυτό έχει ως απόρροια, η ενέργεια και συγκεκριμένα ο έλεγχος μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου  να αποτελούν πολύ σημαντική μορφή ισχύος για τη Ρωσία στο σύγχρονο διεθνές σύστημα.[4] Μάλιστα, οι ενεργειακοί πόροι της Ρωσίας είναι αυτοί που έχουν διαδραματίσει τον πιο σημαντικό ρόλο για την ανακατανομή ισορροπίας ισχύος του 21ου αιώνα που έχει καταστήσει την Ρωσία -εάν όχι μεγάλη δύναμη- μια εν δυνάμει μεγάλη δύναμη.

Η παρουσία της Ρωσίας, τόσο στα Δυτικά Βαλκάνια, όσο και στο σύνολο των Βαλκανίων γενικότερα, για τις ενεργειακές εξελίξεις είναι πάρα πολύ έντονη. Πιο συγκεκριμένα οι εταιρίες Gazprom και Lukoil ενθαρρύνθηκαν ανοιχτά από το κράτος, για να επενδύσουν στις ενεργειακές βαλκανικές αγορές για την ισχυροποίηση του ρόλου της Μόσχας στην περιοχή.

Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια πολύ σημαντικά αποτελέσματα συμφωνιών που προέκυψαν από συμφωνίες της Gazprom με διάφορα κράτη της Ευρώπης: α) επέκταση της πελατειακής βάσης β) δημιουργία νέου δικτύου αγωγών γ) δημιουργία αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και δ) άμεση πρόσβαση στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης.

Πιο συγκεκριμένα για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, σημειώνεται μια έντονη εξάρτηση των δεύτερων από την Ρωσία, καθώς τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων εισάγουν ενέργεια για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Ρωσία. Επίσης, οι συμφωνίες με την Ρωσία που θα καταστήσουν ορισμένα από αυτά τα κράτη, transit states, γεγονός που θα διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη της οικονομίας των κρατών αυτών, διότι θα αποτελούν ενδιάμεσα κράτη από τα οποία θα περνάνε αγωγοί που θα διακινούν ρωσικό φυσικό αέριο και οι οποίοι θα αποφέρουν μεγάλο αριθμό εσόδων στα κράτη αυτά.

Κύριοι πυλώνες της στρατηγικής της Gazprom στα Βαλκάνια είναι οι εξής: α) Κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, ο οποίος θα διαπερνούσε το σύνολο των Βαλκανίων και θα έφτανε έως την κεντρική Ευρώπη. Ωστόσο, το πλάνο αυτό απέτυχε, αλλά τείνει να αντικατασταθεί εν μέρει με την προέκταση του αγωγού Turkish stream και β) την ιδιοκτησία του Σερβικού ενεργειακού κολοσσού Naftna Industrija Srbije (NIS).

Κλείνοντας την υπό-ενότητα αυτή είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η ενεργειακή αυτή στρατηγική της Ρωσίας, η οποία είναι πάρα πολύ αποτελεσματική, καθώς προσδίδει τα μεγαλύτερα έσοδα στην ρωσική οικονομία, έχει προκύψει μετά την ενεργειακή μεταρρύθμιση του 2009 με πρωτοβουλία του προέδρου Putin. Συγκεκριμένα, η «Ενεργειακή Στρατηγική της Ρωσίας» θα ισχύσει έως το 2030 (τιθέμενο όριο). Η στρατηγική αυτή έθεσε συγκεκριμένους στόχους αντικειμενικούς σκοπούς, προτεραιότητες και κατευθυντήριες γραμμές. Κύριο πρωταγωνιστή καθιστούσε την Gazprom, η οποία όπως αναφέρθηκε επικεντρώθηκε στην δυτικό-ευρωπαϊκή αγορά για την εδραίωση της παρουσίας της και εκπλήρωση των ρωσικών στόχων.

Στρατιωτική προσέγγιση

Από την διαμόρφωση της στρατηγικής της Ρωσίας για τα Δυτικά Βαλκάνια δεν θα μπορούσε να λείψει ο στρατιωτικός παράγοντας, ο οποίος αποτελεί μέρος της ευρύτερης ρωσικής στρατηγικής στην περιοχή.

Τον Δεκέμβριο του 2014 εγκαινιάστηκε το νέο στρατηγικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο είχε στον πυρήνα του την ιδέα πως η Ρωσία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ισότιμος συνομιλητής από τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις του συστήματος.

Συγκεκριμένα το δόγμα αυτό διαθέτει πέντε βασικούς άξονες εντός των οποίων κινείται η Ρωσία: α) η Δύση είναι ο βασικός εχθρός-ανταγωνιστής της Ρωσίας, β) δεν υπάρχει σαφής διατύπωση των εξοπλιστικών στόχων, γ) υπάρχει για πρώτη φορά και εξωτερική και εσωτερική απειλή πολέμου, δ) δίνεται έμφαση στην ναυτική στρατηγική και στην δημιουργία ναυτικών βάσεων (πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες θάλασσες) και ε) μεταφορά στρατιωτικών εντάσεων μακριά από τα σύνορά της.

Στο πλαίσιο της ανωτέρω στρατηγικής η Ρωσία ενεπλάκη στον πόλεμο στην Συρία, ούτως ώστε να διατηρήσει την μοναδική ναυτική βάση που διαθέτει στην περιοχή και άρα να διατηρήσει την άμεση πρόσβασή της στην Μεσόγειο (ένας από τους λόγους εμπλοκής της Ρωσίας στην Συρία). Ωστόσο, η Ρωσία θέλοντας να εξασφαλίσει περαιτέρω πρόσβαση σε θάλασσες ενεπλάκη και στα Βαλκάνια. Όμως τα κράτη με τα οποία είχε/έχει καλύτερες σχέσεις (Σερβία, ΣΔΒ, Βόρεια Μακεδονία και Μαυροβούνιο) είναι ως επί το πλείστον κράτη που δεν έχουν πρόσβαση σε θάλασσα (με εξαίρεση το Μαυροβούνιο). Όλα τα παράκτια κράτη (π.χ. Αλβανία, Κροατία, Σλοβενία κτλ.) ελέγχονται από την Δύση (ΝΑΤΟ-Ε.Ε.). Τα μόνα κράτη στα οποία η Ρωσία είχε ανοιχτό πεδίο για δημιουργία ναυτικής βάσης ήταν το Μαυροβούνιο και η Μάλτα. Η Μάλτα απέρριψε κάθε σχέση με την Ρωσία και τον Putin. Όσον αφορά στο Μαυροβούνιο και αυτό απέρριψε πρόταση της Ρωσίας για εγκατάσταση ναυτικής βάσης στην επικράτειά του. Τότε εικάζεται πως έγινε απόπειρα πραξικοπήματος από πλευράς Ρωσίας στο Μαυροβούνιο, μέσω της χρήσης κυβερνό-επιθέσεων και διάφορων υβριδικών-ασύμμετρων απειλών. Ωστόσο, η απόπειρα αυτή απέτυχε και λίγο αργότερα (2016) το Μαυροβούνιο εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα η στρατηγική της Ρωσίας για εύρεση εδάφους για την δημιουργία ναυτικής βάσης στα Δυτικά Βαλκάνια να αποτύχει πλήρως.

Έτσι, όσον αφορά στον στρατιωτικό τομέα, η Ρωσία επικεντρώθηκε στην ανάσχεση του ΝΑΤΟ στα κράτη του άμεσου ενδιαφέροντος της (Σερβία, ΣΔΒ και Βόρεια Μακεδονία), χωρίς βέβαια να έχει δεσμευμένα ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Ο στρατιωτικός ρόλος της Ρωσίας στην περιοχή, περιορίζεται μόνο μέσω χρηματοδοτήσεων και εξοπλισμών των κρατών στην περιοχή (όπως θα δούμε στην συνέχεια) και όχι σε άμεση στρατιωτική επέμβαση, διότι κάτι τέτοιο είναι πέρα από τις δυνατότητές της -κίνδυνος στρατηγικής υπερεπέκτασης και στρατηγικής υπερεξάπλωσης.

Ο ρόλος της θρησκείας και του πολιτισμού

Τέλος, μια σημαντική διάσταση στην διαμόρφωση υψηλής στρατηγικής της Ρωσίας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων είναι η αξιοποίηση της κοινής θρησκείας και του κοινού πολιτισμού. Τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν μια πολύ καλή αφορμή για την Ρωσία, ούτως ώστε αυτή να δικαιολογεί μια πιο παρεμβατική πολιτική στην περιοχή, για να εκπληρώσει την βαθύτερη αιτία που είναι η προσπάθεια απόκτησης περιφερειακής ηγεμονίας και άσκησης ρόλου μεγάλης δύναμης.

Η Ρωσία διαθέτει εκτεταμένο πρόγραμμα θρησκευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων στα Βαλκάνια, το οποίο αποτελεί και μέρος της επίσημης ρωσικής διπλωματίας.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το ίδρυμα Russkiy Mir, το οποίο ιδρύθηκε το 2007 με προεδρικό διάταγμα με σκοπό να ασκεί τις εξής δραστηριότητές στα κράτη των Βαλκανίων: α) εκμάθηση ρωσικής γλώσσας, β) διενέργεια πολιτιστικών προγραμμάτων, γ) μαθήματα ρωσικής ιστορίας. Το ίδρυμα αυτό έχει παρουσία σε Σερβία (2), Βουλγαρία (3), Ελλάδα, Σλοβενία, Μαυροβούνιο και ΣΔΒ (1).

Πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΡΟΕ), η οποία αποτελεί το κοινό σημείο αναφοράς των δύο περιοχών με αφετηρία την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Επίσης ως σκοπό έχει: α) την προώθηση των Σλάβων ορθοδόξων σε διεθνές επίπεδο, β) την διαφοροποίηση από την Δύση, δημιουργώντας στην περιοχή τον δεύτερο πόλο, τον ορθόδοξο φιλο-ρωσικό, ο οποίος εναντιώνεται στον μουσουλμανικό φιλο-δυτικό πόλο γ) την αναβάθμιση της Ρωσίας, η οποία θα έχει το ρόλο του «Μεγάλου Αδερφού» στα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, δ) την μη αποδοχή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο πολλές φορές έχει υποστηριχθεί από τις ΗΠΑ σαν επιμέρους διαμάχη μεταξύ των δύο πλευρών και ε) την ενδυνάμωση της επιρροής στην Σέρβικη και Κυπριακή Ορθόδοξη Εκκλησία.

Τέλος, ιδιαίτερη μνεία από πλευράς Ρωσίας δίνεται στην θεωρία του πανσλαβισμού και στην φυλετική και ιστορική σχέση που έχουν αναπτύξει οι δύο πλευρές.

Βιβλιογραφία

[1] Barber, C 2015, ‘Russian Economic Foreign Policy in the Balkans’, Academia, πρόσβαση 21 Μαΐου 2019, < https://www.academia.edu/12126574/Russian_Economic_Foreign_Policy_in_the_Balkans >

[2] Bechev, P 2018, ‘Understanding Russia’s influence in the Western Balkans’, Hybrid CoE, πρόσβαση 9 Μαΐου 2019, < https://www.hybridcoe.fi/wp-content/uploads/2018/10/Strategic-Analysis-2018-9-Beshev-.pdf >

[3] Calvocoressi, P 2010, ‘Η Διεθνής Πολιτική μετά το 1945’, τόμος α’, 9η εκδ, Τουρίκη, Αθήνα

[4] Gilpin, R 2004, ‘Πόλεμος και Αλλαγή στη Διεθνή Πολιτική’, 3η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[5] Kissinger, H 1994, ‘Διπλωματία’ 1st edn, Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη, Αθήνα

[6] Kuczyński, G 2019, ‘Russia’s Hybrid Warfare in the Western Balkans’, Warsaw Institute, πρόσβαση 9 Μαΐου 2019, < https://warsawinstitute.org/russias-hybrid-warfare-western-balkans/ >

[7] Leon, A 2013, ‘The Putin Doctrine’. Foreign Affairs, πρόσβαση 8 Μάϊου 2019, <  http://www.foreignaffairs.com/articles/139049/leon-aron/the-putin-doctrine >

[8] Mearsheimer, J 2007 ‘Η Τραγωδία της Πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[9] O’ Brien, R, Williams, M ‘Παγκόσμια Πολιτική Οικονομία Εξέλιξη και Δυναμικές’, 3η εκδ, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα

[10] Stronski, P & Himes, A 2019, ‘Russia’s Game in the Balkans’, πρόσβαση 24 Μαΐου 2019, < https://carnegieendowment.org/2019/02/06/russia-s-game-in-balkans-pub-78235 >

[11] Waltz, K 2011, ‘Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[12] Watson, A 2010, ‘Η Εξέλιξη της Διεθνούς Κοινωνίας Μια συγκριτική ιστορική ανάλυση’, 4η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[13] Δημόπουλος, Δ 2018, ‘Η Ρωσική Εξωτερική Πολιτική στα 18 χρόνια παντοδυναμίας Πούτιν’, Huffington Post Greece, πρόσβαση 12 Μαΐου 2019, < https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-rosike-exoterike-politike-sta-18-chronia-pantodenamias-poetin_gr_5aad8405e4b0337adf844335?utm_hp_ref=gr-blogs >

[14] Διαλλά, Α 2009, ‘Η Ρωσία απέναντι στα Βαλκάνια Ιδεολογία και πολιτική στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα’ 1η εκδ, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα

[15] Καραγιάννης, Μ 2010, ‘Η Ρωσία σήμερα’, 1η εκδ , Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα

[16] Λιάκουρας, Π 2007, ‘Το κυπριακο - απο τη ζυριχη στη λουκερνη Σε αναζητηση ομοσπονδιακης επιλυσης’, 1η εκδ, Σιδέρης, Αθήνα

[17] Μπόση, Μ 2014, ‘Η διεθνής ασφάλεια στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο, οι αραβικές εξελίξεις και η περίπτωση της Συρίας’, 1η εκδ, Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα

[18] Μπόση, Μ 2018, ‘Οι όψεις της διεθνούς ασφάλειας’, 1η εκδ, Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα

[19] Τσιριγώτης, Δ 2008, ‘Νεοτερη και Συγχρονη Ελληνικη Ιστορια Διεθνεις Σχεσεις και Διπλωματια’, 1η εκδ, Ποιότητα, Αθήνα

[1] Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα έσοδα που αποκόμισε η Ρωσία την περίοδο 2000-2013 μόνο από το πετρέλαιο. Συγκεκριμένα τα έσοδα για το διάστημα αυτό άγγιξαν τα 3 τρις ευρώ.

[2] Η κρατική τράπεζα Sberbank αποτελεί την 3η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ευρώπη.

[3] Η Ρωσία διαθέτει το 5,5% σε απόθεμα πετρελαίου στον κόσμο και το 16,8% απόθεμα φυσικού αερίου.

[4] Οι υδρογονάνθρακες αποτελούν το 70% των εξαγωγών της Ρωσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια άνοδος  της τιμής του πετρελαίου κατά 10% θα προκαλέσει αύξηση της τάξεως του 1,5-2% στο ρωσικό ΑΕΠ.

ΠΗΓΗ: huffingtonpost.gr