Ο
Τούρκος πρόεδρος Τάγιϊπ Ερντογάν δήλωσε την Παρασκευή ότι η Άγκυρα βρίσκεται σε
συνομιλίες για την προμήθεια μαχητών Su-57. Από τη μία πλευρά, αυτό είναι μια
σημαντική εξέλιξη- ο δεύτερος ισχυρότερος στρατός του ΝΑΤΟ εξέφρασε το
ενδιαφέρον για την αγορά ρωσικών αεροσκαφών αντί αμερικανικών. Από την άλλη
πλευρά, υπάρχουν φόβοι ότι μαζί με τον πιο σύγχρονο εγχώριο μαχητή πέμπτης
γενιάς την Άγκυρα θα λάβουν πολλά από τα μυστικά της.
Της Daria Rynochnova
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ DP: Η μετάφραση δεν έχει την ποιότητα που θα
επιθυμούσαμε, όσα όμως είναι αρκούντως “ευδιάκριτα”, είναι εξαιρετικά σοβαρά
για να μην τα δημοσιοποιούσαμε
“”Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε
εξέλιξη, θα συνεχιστούν. Μετά τη MAKS-2019, εκπρόσωποι των εμπλεκομένων
υπουργείων που εργάζονται εκεί παρέμειναν στη Ρωσική Ομοσπονδία”, δήλωσε την Παρασκευή ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν. “Θα ενεργήσουμε θέτοντας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις
προϋποθέσεις για προμήθεια και κοινή παραγωγή. Αν οι ΗΠΑ δεν αλλάξουν τη θέση
τους (για την προμήθεια μαχητών F-35), θα αναζητήσουμε μια διέξοδο από αυτή την
κατάσταση.”
Στη Μόσχα ωστόσο σημειώνουμε ότι είναι
πιο επιφυλακτικοί από ό,τι στην Άγκυρα σχετικά με τις προοπτικές της συμφωνίας.
Ο Ντμίτρι Σουγκάεφ, διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής και
Τεχνικής Συνεργασίας, αναγνώρισε ότι οι Τούρκοι έδειξαν “μεγάλο ενδιαφέρον” στο
Su-57, αλλά είναι πολύ νωρίς για να “μιλήσουμε για διαπραγματεύσεις για τις
συμβάσεις, δεν υπάρχει ακόμα αίτημα, πρέπει να διεξάγονται διαβουλεύσεις”.
Θυμίζουμε ότι αυτή την εβδομάδα,
Ερντογάν και Πούτιν επισκέφτηκαν την αεροδιαστημική έκθεση MAKS-2019 στο
Zhukovsky – και ήταν το Su-57 που έγινε αντικείμενο προσοχής. Οι επικεφαλής των
δύο κρατών ανέβηκαν στη σκάλα στο πιλοτήριο του μαχητή και μια συναρπαστική
συνομιλία έλαβε χώρα μεταξύ τους. “Είναι αυτό το Su-57;
Και ήδη πετάει;”, ρώτησε ο Ερντογάν.
“Πετάει”, διαβεβαίωσε ο Πούτιν. “Μπορούμε να το αγοράσουμε;” ρώτησε ο Τούρκος ηγέτης.
“Μπορείτε να το αγοράσετε”, απάντησε ο
Ρώσος ηγέτης. Ακόμα και τότε, ο Ερντογάν δεν απέκλεισε την αγορά του Su-57,
καθώς και του άλλου μαχητικού μας, του Su-35, αντί του αμερικανικού F-35.
“Γιατί όχι. Δεν ήμασταν εδώ για το τίποτε”, επεσήμανε ο Ερντογάν.
Αλλά, όπως φαίνεται, η αμερικανική εκδοχή της
συμφωνίας δεν είναι έχει αποκλειστεί.
Δεν ήταν τυχαίο ότι λίγο μετά τη δήλωση του Ερντογάν την Παρασκευή, έγινε
δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλουτ Τσάβουσογλου, ο οποίος επιβεβαίωσε τη δέσμευση της
Άγκυρας για συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το πρόγραμμα των μαχητικών
F-35.
Μόνο σε περίπτωση που η Ουάσιγκτον
αρνηθεί να παραδώσει αυτά τα αεροσκάφη, οι Τούρκοι θα εξετάσουν μια εναλλακτική
λύση, επιβεβαίωσε ο υπουργός. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία αναπτύσσει σχέδια
για τη δημιουργία του δικού της μαχητικού πέμπτης γενιάς TF-X.
Το
ερώτημα του Ερντογάν σχετικά με το αν το νέο μαχητικό «πετάει», αν και μάλλον
ειπώθηκε ως αστείο, απέχει πολύ από το να είναι άνευ σημασίας.
Πριν από ένα χρόνο, οι ειδικοί σημείωσαν
ότι το αεροσκάφος ήταν “ανέτοιμο” εκείνη την εποχή και θα χρειαζόταν πολύς
κόπος, χρήματα και χρόνος για να ολοκληρωθεί.
Έτσι, στα “πρωτότυπα” του Su-57 που ήδη
πετούν και φέρουν κινητήρες του πρώτου σταδίου, θα εγκατασταθούν οι κινητήρες
του δεύτερου σταδίου, οι οποίοι θα παρέχουν τη δυνατότητα υπερηχητικής
ταχύτητας χωρίς να την χρήση μετακαυστήρα, με πλήρως ψηφιακό σύστημα ελέγχου,
που είναι όμως ακόμη υπό δοκιμή. Αναμένεται ότι οι δοκιμές αυτών των κινητήρων
θα ολοκληρωθούν το νωρίτερο το 2021.
Από την άλλη πλευρά, τα πλεονεκτήματα
του Su-57 αξιολογήθηκαν από Αμερικανούς και Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες (χωρίς
την παρουσία τους) – στην αεροπορική επίδειξη στο Le Bourget.
Το Su-57 είναι ήδη μαζικής παραγωγής,
αλλά σε μικρές παρτίδες εξήγησε στην εφημερίδα VZGLYAD ο παρασημοφορημένος
πιλότος μαχητικών της Ρωσίας, αναπληρωτής αρχισυντάκτης του περιοδικού Aviano
Panorama, Vladimir Popov.
“Αυτό σημαίνει ότι τα προτώτυπα
αεροσκάφη ήταν πριν από πέντε έως έξι χρόνια. Αυτό συμβαίνει όταν παράγονται
7-10 αεροσκάφη, τα δοκιμάζουμε και τα χειριζόμαστε τόσο στα γραφεία σχεδιασμού
του εργοστασίου στο Zhukovsky όσο και στο κέντρο δοκιμών, Chkalova. Ο στρατός
τα χρησιμοποίησε, έλαβε αποφάσεις για την τακτική χρήση τους στη μάχη», εξήγησε
ο ειδικός.
Σύμφωνα με τον Popov, η πρώτη σειρά έχει
ήδη βγει, δύο μοίρες βρίσκονται σε υπηρεσία σε τμήματα της πρώτης γραμμής
άμυνας. “Δύο μοίρες επανεκπαιδεύτηκαν πάνω τους. Οι άλλοι δύο
ανακατασκευάζονται και ήδη πετούν», πρόσθεσε ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας.
Θυμίζουμε ότι το πρόγραμμα εξοπλισμών
για την περίοδο έως το 2027 περιλάμβανε την αγορά 165 Su-57. Ωστόσο, τον Μάιο,
ο Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην προμήθεια 76 τέτοιων
μαχητικών. Είναι πράγματι περίεργο το γεγονός ότι, τον Μάιο, έγινε η πρώτη
εκδήλωση ενδιαφέροντος της Άγκυρας για το Su-57 από τον ίδιο τον Τσαβούσογλου.
Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς να πούμε ότι η
συμφωνία θα ολοκληρωθεί κάποτε, προειδοποιεί ο Βλαντιμίρ Popov , αν και η
συμφωνία πρόθεσης, προφανώς, θα υπογραφεί με τους Τούρκους μέχρι το τέλος του
έτους, προβλέπει ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας. Σύμφωνα με τον Popov, η
εξαγωγική έκδοση του “Su-57” θα είναι διαφορετικό από εκείνο που θα παραδοθεί
στην ρωσική Αεροπορία.
Ο εμπειρογνώμονας σημείωσε: “Το πρώτο
πράγμα που αφαιρούμε από τα αεροπλάνα για εξαγωγή είναι το σύστημα αναγνώρισης
ραντάρ. Αυτό απαγορεύεται από τον νόμο. Αφαιρούμε επίσης μέρος του εξοπλισμού
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις χρήσης πυρηνικών και χημικών όπλων.
Και δεν το προσφέρουμε με καμία τέτοια επιλογή.”
“Δίνουμε κάποια συστήματα σε
απλοποιημένη μορφή”, εξήγησε ο Popov. “Αν έχουμε την τεχνογνωσία, τότε δεν
μπορούμε να τη δώσουμε στους γείτονές μας, και ακόμη περισσότερο σε πιθανούς
αντιπάλους μας”. Οι ίδιες συσκευές που είναι εντελώς νέες θα αντικατασταθούν
από αυτά τα τυποποιημένα συστήματα που χρησιμοποιούνται στις περισσότερες
χώρες.
Ο Popov
υπενθύμισε επίσης ότι προσφέρθηκε στην Τουρκία να αγοράσει Su-30 και Su-35.
“Αυτά είναι αεροσκάφη γενιάς 4++. Δεν είναι πέμπτης γενιάς, αλλά είναι κοντά.
Θα είναι πολύ φθηνότερα. Και είναι σίγουρα φθηνότερο από αυτό που τους
προσφέρουν οι Αμερικανοί – το F-35”, δήλωσε ο Popov.
Σε κάθε περίπτωση, ο Ερντογάν δεν θα
παραμείνει άπραγος αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνηθούν να του πουλήσουν τα F-35 .
Κάτι πολύ πιθανό. Ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Mark Esper, δήλωσε αυτή την
εβδομάδα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία να ενταχθεί
στο πρόγραμμα των μαχητικών – ακόμα κι αν η Άγκυρα αρνηθεί να λειτουργήσει το
σύστημα αεράμυνας S-400.
“Οι Τούρκοι θα κερδίσουν πολύ περισσότερα και θα είναι
προς όφελός τους“, δήλωσε ο Popov. Επειδή θα λάβουν ένα
εξίσου υψηλής ποιότητας προϊόν σε καλή τιμή. Για ένα F-35, θα λάβουν 2 ή
2,5 αεροσκάφη που κατασκευάζονται από την αεροπορική μας βιομηχανία. Νομίζω ότι ο Ερντογάν δεν είναι ένας χαζός και
το κατάλαβε αυτό. Έκανε αυτή την πρόταση όχι επειδή έχει καλές σχέσεις με τον
Πούτιν ή επειδή φλερτάρει με τη Ρωσία, αλλά επειδή είναι οικονομικά κερδοφόρα”,
κατέληξε ο στρατιωτικός ειδικός.
Ωστόσο,
για τη Ρωσία, σε μια τέτοια συμφωνία είναι ορατά όχι μόνο τα πλεονεκτήματα αλλά
και τα μειονεκτήματα, προειδοποιεί ο πολιτικός αναλυτής Ντμίτρι Drobnitsky.
“Από τη μία πλευρά, είναι καλό ότι οι
τεχνολογίες μας εισχωρούν στην Τουρκία που όλο και περισσότερο απομακρύνεται
από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Ενίσχυση των επαφών – οικονομικών,
στρατιωτικοτεχνικών, πολιτικών – η Ρωσία αρχίζει να παίζει το πρώτο βιολί στην
περιοχή”, δήλωσε ο Drobnitsky στην εφημερίδα VZGLYAD.
Από την άλλη πλευρά, όσο λιγότερο η
Τουρκία θα εξαρτηθεί από τις παραδόσεις όπλων του ΝΑΤΟ και γενικά από άλλα μέλη
του ΝΑΤΟ, τόσο περισσότερο θα εισέλθει στον ρόλο μιας ανεξάρτητης περιφερειακής
δύναμης και τόσο λιγότερο προβλέψιμη θα γίνει, σημειώνει οι αναλυτής.
“Πρέπει
να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο στρατιωτικός εξοπλισμός δεν θα στραφεί ενάντια στα
ρωσικά συμφέροντα στο μέλλον, Ακόμη και από την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ
Πούτιν και Ερντογάν, είναι σαφές ότι οι αντιθέσεις παραμένουν “, δήλωσε ο
Drobnitsky.
Ο Ερντογάν δεν είναι ικανοποιημένος από
τις ενέργειες του συριακού στρατού στο Idlib. Επομένως, είναι απαραίτητο να
αποκλεισθεί, για παράδειγμα, η καθαρά υποθετική χρήση του S-400 κατά των
συμμάχων μας στη Συρία. Αυτό θα είναι ένα πολύ δυσάρεστο περιστατικό εάν ρωσικά
όπλα χτυπήσουν “με τον δικό τους τρόπο” – ενάντια στο πρώην σοβιετικό
αεροσκάφος, το οποίο βρίσκεται στο οπλοστάσιο του στρατού του Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Και η Τουρκία μπορεί να ρίξει κάποιου είδους “πύργο” ανά πάσα στιγμή, επειδή η
διάταξη των δυνάμεων είναι πολύ περίπλοκη.”
Απαιτείται
πολύ μεγάλη προσοχή σε τέτοιες συναλλαγές, συνοψίζει το Drobnitsky. Η Τουρκία
παίζει τέλεια τον ρόλο ενός εμπόρου και δεν πρέπει να πέσουμε στα κόλπα του. “Λέει ότι είναι ανεξάρτητη, αλλά ακούει υπομονετικά
τις αξιώσεις από την Ουάσινγκτον”, πρόσθεσε ο Drobnitsky.
Πράγματι, την Παρασκευή, ο Ερντογάν όχι
μόνο ανακοίνωσε τις διαπραγματεύσεις για το Su-57, αλλά στη συνέχεια διατύπωσε
σε μια επιφύλαξη: η απόφαση θα γίνει μετά από τηλεφωνικές συνομιλίες με τον
Αμερικανό ομόλογό του Τραμπ ο οποίος θα του αποκαλύψει την τελική αμερικανική
θέση στο πρόγραμμα F-35. Σε γενικές γραμμές, η διαπραγμάτευση συνεχίζεται.
