Placebo: 8 πληροφορίες για το θαυματουργό "μη φάρμακο"

Aliseenko

 

Όλα όσα θα ήθελες να γνωρίζεις για το εικονικό φάρμακο (placebo) και πώς τελικά επιδρά στον οργανισμό χωρίς να είναι "φάρμακο"!

 

Το πιο πιθανό είναι να έχεις ακούσει να το αναφέρουν, ειδικά σε σχέση με κλινικές μελέτες και την αποτελεσματικότητα νέων θεραπειών. Γνωρίζεις όμως τι ακριβώς σημαίνει; Για ποιο λόγο επινοήθηκε, ποια είναι η χρησιμότητά του, αλλά και ποια η ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό;

 

Το "φαινόμενο placebo"

 

Έτσι ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο ένας ασθενής παρουσιάζει βελτίωση ενώ λαμβάνει ένα εικονικό φάρμακο, δηλαδή μια ουσία χωρίς πραγματική δράση, για κάποιο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει. Στην πραγματικότητα, έχουμε μια περίπτωση αυθυποβολής, όπου ο ασθενής, πιστεύοντας ότι λαμβάνει ένα φάρμακο που θα τον βοηθήσει, λόγω αυτής του της πίστης και μόνο παρουσιάζει βελτίωση.

Το χρώμα παίζει ρόλο

 

Τα placebo και η επίδρασή τους έχουν μελετηθεί πολύ. Έτσι, έχει βρεθεί πως το χρώμα τους παίζει επίσης ρόλο καθώς και η δοσολογία που λαμβάνει ο ασθενής.

 

Πού χρησιμεύουν τα εικονικά φάρμακα

 

Χρησιμοποιούνται ευρέως στις ιατρικές κλινικές μελέτες για τη σύγκριση της αποτελεσματικότητας των φαρμάκων. Το φαινόμενο placebo είναι ευρέως διαδεδομένο και παρουσιάζεται περίπου στο 30% όσων λαμβάνουν φάρμακα (χημικά ή μη).

 

Η διαδικασία

 

Σε μια ομάδα εθελοντών που συμμετέχουν σε κλινική δοκιμή χορηγείται το πραγματικό φάρμακο, που είναι υπό δοκιμή, ενώ σε μια δεύτερη ομάδα ένα ψεύτικο φαρμακευτικό σκεύασμα, που δεν περιέχει ενεργές ουσίες. Η ενημέρωση προς και τις δύο ομάδες είναι ίδια. Η νέα θεραπεία που δοκιμάζεται μπορεί θεωρητικά να βελτιώσει τα συμπτώματά τους, ωστόσο κανείς από τους συμμετέχοντες δε γνωρίζει αν έχει πάρει τη νέα θεραπευτική ουσία ή το ψευδοφάρμακο. Αυτό γίνεται για να είναι όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα της κλινικής έρευνας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι συχνά το ψεύτικο χάπι αποδεικνύεται εξίσου αποτελεσματικό στη θεραπεία της πάθησης, όπως και το πραγματικό φάρμακο!

 

Αντικαταθλιπτική δράση

 

Σε πρόσφατη μελέτη οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) σε σχέση με την αποτελεσματικότητα αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι ότι οι διαφορές μεταξύ των αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων και των placebo ήταν πολύ μικρές για να είναι κλινικά σημαντικές, εκτός από τις περιπτώσεις ασθενών που παρουσίαζαν βαριά μορφή κατάθλιψης. Βέβαια, ο στόχος δεν είναι να παρερμηνευτεί το εύρημα ως ένδειξη ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν έχουν δραστικότητα, αλλά να αναδειχτεί η δύναμη της πίστης και της υποβολής κατά τη θεραπεία.

 

Κι όμως, το placebo αλλάζει την εγκεφαλική δραστηριότητα

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η βελτίωση των συμπτωμάτων δεν είναι μια υποκειμενική εντύπωση των θεραπευόμενων, αφού έχει πλέον ερευνητικά αποδειχθεί ότι το placebo αλλάζει την εγκεφαλική δραστηριότητα με τον ίδιο τρόπο που το πραγματοποιούν τα φάρμακα (απλά σε διαφορετικές περιοχές).

 

Πού έχει μεγαλύτερη δράση

 

Το placebo είναι ένα φαινόμενο με συνεχή παρουσία σε όλες τις θεραπείες. Σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, συναντάται συχνότερα σε συγκεκριμένες παθήσεις, όπως στα στομαχικά έλκη, στην κατάθλιψη και στο άγχος, αλλά και στον πόνο και στο πρήξιμο.

 

Κι ένα παράδοξο

 

Σε ό,τι έχει να κάνει με τον πόνο, η αναλγητική δράση του placebo αυξάνεται όσο αυξάνεται και η σοβαρότητα του πόνου. Έρευνα από το UCLA Semel Institute for Neuroscience and Human Behavior έδειξε ότι η χορήγηση ορού σε ασθενείς σε μετεγχειρητικό στάδιο είχε τις ίδιες αναλγητικές ιδιότητες μ’ εκείνες της μορφίνης (6-8 mg), αφού βέβαια τους είχαν πει ότι η ένεση ορού ήταν ισχυρό αναλγητικό.

 

ΠΗΓΗ: https://www.shape.gr/ygeia/placebo-8-plirofories-gia-to-to-thavmatourgo-mi-farmako/