Οι Αγανακτισμένοι της πλατείας Συντάγματος - ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ της ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 2010-2019

Σπύρος Ξενίδης

28/12/2019, 09:38

Αν μη τι άλλο, ήταν μια ενδιαφέρουσα δεκαετία αυτή που τελειώνει σε λίγες μέρες. Ήταν προνόμιό μας που τη ζήσαμε. Με τα πάνω της και τα κάτω της, τουλάχιστον δε μας επέτρεψε ποτέ να βαρεθούμε. Κάθε μέρα και μια έκπληξη. Συνήθως αρνητική.

Αν έπρεπε να διαλέξω το γεγονός που καθόρισε όχι μόνο αυτήν τη δεκαετία, αλλά (δυστυχώς) μάλλον και τις επόμενες, αυτό θα ήταν η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Όμως αν μιλάμε για προσωπικά βιώματα, τότε το γεγονός της δεκαετίας για μένα ήταν το κίνημα των Αγανακτισμένων.

Ποτέ δε μου άρεσε αυτό το «αγανακτισμένοι», ως μετάφραση του ισπανικού indignados. Άσχημη λέξη. Ίσως «εξοργισμένοι»; Το νόημα πάντως είναι το ίδιο: άνθρωποι που απλώς είχαν απηυδήσει, είχαν κουραστεί, είχαν σιχαθεί, είχαν βαρεθεί, και εν τέλει είχαν θυμώσει. Είχαν θυμώσει με τους πολιτικούς, με τη Βουλή, με την Ευρώπη, με τα κανάλια, με το κατεστημένο, με τον ίδιο τους τον εαυτό εν τέλει, γιατί οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ψηφίσει τα κόμματα-αρχιτέκτονες της κρίσης.

Τότε ήμασταν ακόμα στην αρχή της κρίσης. Είχαμε ήδη αρχίσει να υποφέρουμε από τα συμπτώματα: άνθρωποι που είχαν δουλειά έμειναν ξαφνικά άνεργοι, χωρίς προοπτικές να βρουν άλλη δουλειά. Άλλοι κράτησαν με νύχια και με δόντια τη δουλειά τους, αλλά αναγκάστηκαν να δουλεύουν πια με μειωμένες αποδοχές. Οικογένειες που μέχρι πρότινος τα έβγαζαν πέρα σχετικά άνετα, άρχισαν να περιορίζονται στις πιο βασικές ανάγκες, και οικογένειες που ήδη δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα, βυθίστηκαν στην απόγνωση.

Ένας λαός που ολοένα πιεζόταν, κάποια στιγμή θα ξεσπούσε. Και το έναυσμα δόθηκε μέσω Facebook. Ένα πολύ απλό κάλεσμα: πάμε όλοι στην πλατεία Συντάγματος να διαμαρτυρηθούμε, χωρίς κομματικές ταμπέλες και χωρίς λάβαρα. Αίτημα συγκεκριμένο δεν υπήρχε. Ο καθένας είχε τη δική του θεωρία για το τι θα έπρεπε να γίνει για να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Όμως όλοι συμφωνούσαν ότι η κατάσταση έπρεπε να αλλάξει. Όχι τώρα. Χθες.

Το κάλεσμα αυτό με βρήκε σε παρόμοια κατάσταση με τους περισσότερους Έλληνες. Μετά από χρόνια ανεργίας, είχα βρει μια δουλειά έξω από τον κλάδο των σπουδών μου, απλά για να βγάζω ένα χαρτζιλίκι. Φυσικά και ήμουν εξοργισμένος. Είχα στο σπίτι ένα πτυχίο που άξιζε λιγότερο κι από την κορνίζα του, και είχα μπροστά μου μια ζωή που έμοιαζε καταδικασμένη να βυθιστεί για πάντα στη μιζέρια, αν δεν την έπαιρνα στα χέρια μου. Κι έτσι έγινα κι εγώ Αγανακτισμένος.

Δε θα πω ότι όλα ήταν καλά στην πλατεία Συντάγματος, γιατί δεν ήταν. Φυσικά και υπήρχε η «πάνω πλατεία» που αναλωνόταν σε μούντζες και γηπεδικά συνθήματα, και που μεγάλο μέρος της μετεξελίχθηκε σε καυσόξυλο για την πυρά της Χρυσής Αυγής. Όμως και η απαξίωση των Αγανακτισμένων από τους διάφορους νεοφιλελέδες ή λοιπούς αναξιοπαθούντες είναι εξοργιστική. Γιατί προφανώς και σε ένα τέτοιο μαζικό κίνημα θα φρόντιζαν να τρυπώσουν και ακραία στοιχεία. Όμως την ιστορία των Αγανακτισμένων δεν την έγραψαν οι μούντζες και τα «να καεί-να καεί το μπουρδέλο η Βουλή». Την έγραψαν οι ανοιχτές συνελεύσεις της κάτω πλατείας, τα αντίσκηνα και οι άνθρωποι που δεν ήθελαν απλά να αλλάξουν τα πράγματα, αλλά να βρουν τον τρόπο με τον οποίο θα αλλάξουν.

Εν τέλει, δεν ξέρω αν οι Αγανακτισμένοι κατάφεραν όντως κάτι επί της ουσίας. Τα μνημόνια πέρασαν, οι καρχαρίες εξασφάλισαν άφθονα ψαράκια για τροφή, και το μόνο που μας έμεινε τελικά ήταν αυτό το αίσθημα πνιγμού από τα ληγμένα δακρυγόνα. Εντάξει, ίσως σε μερικούς από μας να έμειναν και κάποιοι φίλοι, κάποιες καλές αναμνήσεις και μερικά όμορφα συναισθήματα. Ίσως και μία ικανοποίηση, ότι τους τρομάξαμε. Έστω και για λίγο.

Και να’μαστε σήμερα εδώ. Από την οργή και την αντίδραση, να έχουμε περάσει στην απάθεια και την αδιαφορία. Με τα πολλά, το συνηθίσαμε εκείνο το όρνιο που έρχεται κάθε βράδυ να μας κατασπαράξει τα σωθικά. Όλα μια συνήθεια είναι. Πού να τρέχεις τώρα, ε;

ΠΗΓΗ: Το κουτί της Πανδώρας